Yox olsun elə bir yolçu, döyüşkən.

Kim mənə qaş çatsa qürur edərək,

Zivər yox, al kəfən geyinsin gərək!"

Onun qarşısına şah ordusundan

Çıxdı bir nizəli igid pəhləvan.

Meydanda kin ilə açdılar pəncə,

Çarpışma uzandı hey döyüşdükcə.

Acıqlı Bərtasın son qılıncından

Torpağa sərildi rumlu pəhləvan.

Ikinci rumlu da ölüm, kin gördü,

Bərtasın bəxtini çox mətin gördü.

Hindi adlı igid şahzadə vardı.

Hindli qılıncıyla çox baş vurardı.

Qızmış aslan kimi qopardı fəryad,

Cumdu qurd üstünə əlində polad.

Qol kimi sınandı, oldu çox həmlə

Kimsənin taleyi gülmədi hələ.

Acığa dolunca şahzadə Hindi,

Qılıncı düşmənin çiynindən endi.

Başını biçdi o kəsici almas,

Atın dırnağında çırpındı Bərtas.

Ruslardan başqa bir qılınc oynadan

Boynunu ucaltdı əlində qalxan.

Öyünə-öyünə girdi meydana[251],

Susamışdı sanki düşmən qanına.

Hindi qılıncını endirdi ona,

Ehtiyac qalmadı rus qalxanına.

Çıxdı bir başqa rus qılınc vurmağa,

Göz-gözə gəlincə düşdü torpağa.

Çox igid öldürdü, oldu gün yarı,

Tazitək qovurdu o, ceyranları.

Rusların nəfəsi tıxandı ondan,

Olmadı daha bir qarşıya çıxan.

Vücudu al qana batmışdı daha,

Yüyəni çevirdi tez ordugaha.

Görüncə İskəndər göstərdi hörmət,

Verdi ən dəyərli, yararlı xələt.

Hər iki tərəfdən enərək ordu

Keçidli yollarda keşikçi durdu.

Dan yeri sökərkən saqi qalxdı şən,

Şərabdan torpağa yaqut səpərkən,

Od saçan dəniztək hər iki əskər

Pusquda yenə də kaman çəkdilər.

O qanlı meydana çaparaq təkrar

Aslan yıxmaq üçün ova çıxdılar.

Gurlayan şeypurlar çaldıqca çalır,

Başlardan ağıl, huş, üzdən rəng alır.

Qurd gönlü təbillər etdikcə fəryad,

Ürək yox, yumşalır ən qatı polad.

Səs-küydən titrədi yerin damarı,

Göy atdı nalını, günəş mismarı,

Dikbaş bir eylaqlı susadı qana,

Atını od kimi sürdü meydana.

Vücudu gizlənmiş polad içində,

Ürəyi dünyadan bərk idi kində.

Döyüşmək istədi qızmış filbədən,

Gələn qurtulmadı dəmir gürzündən.

Qorxdu dəhşətindən hər bir namidar,

O aslan pəncədən baş qaçırdılar.

Bir saat sonra bir acıqlı aslan

Meydana at çapdı öz ordusundan.

Buxara atında qızmış fil kimi,

Atıldı irəli daşqın Nil kimi.

Igid eylaqlıya bağırdı gələn:

"Işıqlı, al günəş çıxdı pərdədən,

Əlində saqitək cam olan mənəm!

Eylaqlı qanından şərab içənəm."

Atı məhmizlədi bitincə sözü,

Yuxarı qaldırdı o, polad gürzü.

Qızmış fil vurduğu kəskin mizraqdan

Fil vücudun başı gəldi ayaqdan.

Eylaqlı toppuzdan oldu sərsəri,

Onun qan tufanı məst etdi yeri.

Onlardan bir atlı çıxdı meydana.

Dağ kimi yanaşdı o dağ yarana.

Aldığı zərbədən oldu yerlə bir,

Əlində çox igid can verdi bir-bir.

Belə baş qoparmaq nəticəsində

Bir qürur göründü hər şivəsində.

Bir çox polad geyim, almaz qılınclar

Qarşıya çıxınca oldular şikar.

Səhərdən ikindi çağına qədər

Olmadı qarşıya çıxan bir nəfər.

Burdu qulağından qəzanın qədər,

Yenidən qanlarla qaynadı ciyər.

Ruslardan at çapdı bir gövdəsi fil,

Üzü qıpqırmızı, gözləri bir Nil.

Rumlardan pəhləvan istəyib durdu,

Çox mərdlik göstərdi, mərd başlar vurdu.

Qanını axıtdı kimə yan aldı,

Bir neçə bədəndən şirin can aldı.

Sınaqlı igidin bu bas-kəsindən

Olmadı rumlardan meydana gələn.

Ruma əl tapınca rus aldı meydan,

Filləri süst gördü öz çomağından.

Oynatdı qılıncı, coşdurdu kini,

Öldürdü bir neçə rumlu, çinlini,

Nizəylə boynunu bir az uzatdı,

Qürurla meydanda nizə oynatdı.

Rum qərargahının yaxın böyründən

Atını çapdı bir adlı döyüşkən.

At deyil, bir şahin oynatdı qəşəng,

Yox, qılınc deyildi, asmışdı nəhəng.

Əynində ipəkdən bir çuqalı var,

Başını bir polad dəbilqə oxşar.

Sərxoş ifrit kimi soxuldu hərbə,

Əlində dörd başlı bir kəskin zərbə.

Nizəni qaldırdı rusa baxaraq,

Dedi: "Istəmirsən torpaqda yatmaq,

Bil, mazandaranlı Zərivənd mənəm!

Döyüşdə divlərlə mən əylənənəm.

Ondakı heybətdən rus bir şey qandı,

Səfrası qarışdı, başı fırlandı.

Meydanı daraldı - anladı o kəs,

Bu başqa hərifdir, ona bənzəməz.

Atı oynatmadı, çəkildi geri,

Bildi ki, mərdlikdə yox bərabəri-

Cilovu çevirdi tez ordugaha,

Yel kimi sovuşdu, durmadı daha.

Aslana çevirdi arxa, arxadan