Güllərə örnəkdi dilbər yanağı.

İskəndər elə bir ayı gördükdə,

Önündə canlandı sanki bütkədə.

O azad qamətli kəniz önündə

Özünü gördü ən aciz bir bəndə.

Kəniz ki, ağalar qul olur ona,

Bax, necə ürəklər düşər toruna!

Bildi Çin hasarlı bu gözəl şikar

Xaqandan verilmiş ona yadigar.

Meydanda mərdliklər görmüşdü ondan,

Igidlər demişdi: Bu qızdır aslan!

Acındı əlindən çıxan gəlinə,

Sonra bu nə sayaq düşmüş əlinə?

- Halını aç, - dedi, - ey şəkərpara!

Dediyin dastanla könlümü ara!..

O gözəl, pərəstiş edən, sevimli,

Padşaha baş əydi, açıldı dili.

Duaya başladı: "Ucalsın baxtın,

Bar olsun dünyada bu tacın, taxtın!

Dünyaları açan cahangir sənsən,

Haqq səni yaratmış ədl ilə dindən.

Şövkətin gündüzdən daha aşikar,

Dövlətdən ürəyin daha xoşrəftar.

Səndəndir qurtuluş ümid gününə,

Günəşin işığı səndəndir yenə.

Ordular dağıdan hökmüdarlar var,

Biri qılınc vuran, biri tacidar.

Günəşsən, tək doğmuş səni ruzigar.

Həm kəskin qılıncın, həm də tacın var.

Məclisdə dünyanın hökmüranısan,

Döyüşdə zamanın pəhləvanısan!

Mən kimi torpaqda varmı o qüdrət,

Həyatın suyilə olsun həmsöhbət?

Kimdə var cəsarət dinsin hüzurda,

Zöhrə də həyadan əriyər burda.

Uğursuz qəziyyəm şərhə yaramaz,

Madam ki, deyirsən, söyləyim bir az:

Mən haman kənizəm, ey şahım, inan,

Bakirə qızlardan seçmişdir xaqan,

Dərgaha verərkən dedi: - Ey sərvər,

Bu sandıqda vardır gizlin incilər!

O sözü çox ağır göründü sənə,

Acıqlı nəzərlə baxdı şah mənə.

Pərdənin ardında oturtdu səssiz,

Anmadı bir dəfə, unutdu təmiz.

Olduqca sıxıldım, padşahdan uzaq,

Davaya cəlb etdi məni sıxılmaq.

Padşahın bəxtiylə o ilk döyüşdə

Hünərlər göstərdim tək bir dönüşdə.

Ikinci gün yenə qopardım nərə,

Bir bəla kəsildim düşmən əsgərə.

Taleyim olmadı üçüncü gün yar,

Döyüşdə düşmənə oldum giriftar.

Nə düşmən? Kin ilə kükrəyən nəhəng!

Surətdə tanrının qəhrindən örnək.

O zalım əjdaha keçdi qanımdan,

Orduya götürdü o qorxunc insan.

Insafsız ruslara tapşırdı məni,

Söylədi: "Gizlədin bu xəzinəni".

Yenə də durmadan meydana qaçdı,

Filləri yıxmağa kəskin qol açdı.

Elə ki, taleyin səni ucaltdı,

O divi fil kimi torpağa atdı.

Taleyin çəkincə səni zəfərə,

O gücdən ucaldı başım göylərə.

Gördüm ki, div çəkir qıvrımlı bəndin,

Bəlanı özünə çəkir kəməndin.

Sağ qılınca yenə o müdhiş əjdər,

Qıvrıldım, qəlbimi sıxdı bir kədər.

Lakin kəməndinə bu div düşərkən

Gül kimi açıldım, qurtuldum qəmdən.

Rusların dərdləndi şən könülləri,

Xeyritək saraldı qızıl gülləri.

O gecə vəhşilər başlarkən işə,

Hər yoldan keçəni saldı təşvişə.

Kəndirlə bağlandı əlim, ayağım,

Qaranlıq yer oldu mənim otağım.

Ahəngi, söhbəti xoşa gəlməyən,

Mənə bir orduydu qarovul çəkən.

Gecədən bir qədər keçdiyi zaman

Qarışıq bir səs-küy qopdu bayırdan.

Içəri bir bulud girdi qapqara,

Göydən daş yağdırdı qarovullara.

Rəqiblər o gecə çəkirkən keşik

Qorxudan hər biri aradı deşik...

Hey başdı, qoparıb çırpırdı daşa,

Yainki vurardı başqa bir başa.

Bədəndən o qədər qoparmışdı baş.

Başlardan qurmuşdu uca bir dağ, daş.

Yerimdən quş kimi qaldırdı haman,

Açdı zəncirləri əl-ayağımdan.

Taxtının yanında qoyuldum yerə.

Başımı qaldırdı yerdən göylərə.

Zindanda dustaqdım bir xəzinətək,

Bu gündən gərəkdir şən həyat sürmək.

Bəzəklə gözəldir qadın ayağı,

Qadına yaraşmaz zindan otağı.

Bax, belə düşünür coşğun ürəyim,

Yuxumda görünür bu şən diləyim".

Pəri qız halını şaha söylərkən

Padişah gül kimi açıldı birdən.

Bir öpüş aldı o gül dodağından.

Qul kimi söylədi ona hökmüran:

"Ey tozsuz, şən çiçək, ey gözəl dilbər!

Tanrı sevgisinə bürünmüş peykər!

Eşqinə əzm etdim səni görəli,

Ey məclis bəzəyi, meydan gözəli!

Meydanda səni bir can alan gördüm,

Ürəkli, güclü bir pəhləvan gördüm.

Səsin də gözəldir sənin özüntək,

Bu iki hünərdə tək yarandın, tək!

Qalx, mənəm hərifin, çal, ey canlı saz.

Könlümü sazınla şənləndir bir az!"

Sazını zövq ilə çaldı o pəri,

Mizrabla oynatdı incə telləri.

Ən yeni bir mahnı başladı şən-şən.

Oxudu pəhləvan nəğmələrindən:

"Padşahım, sərvərim, tacım, şövkətim!

Ey ağıl mədəni, ağıl dövlətim!

Gənc başın olsun hər töhmətdən uzaq,