İskəndər, İskəndər sədditək, inan,

Tərpənməz o polad əzən Yəcucdan.

Turacın əcəli çatdığı zaman

Şahin ovlağına qonar havadan.

Çəyirtkə al qanad açınca, əlbət,

Al qanla verəcək sərçəyə bir xətt.

Tacını alaram dikbaşlıq etsən,

Suçundan keçərəm dostluğu güdsən.

Tinətim yaralar, həm də sağaldar,

Arıtək həm balım, həm də iynəm var".

Dedi Çin xaqanı: "Mən, ey şəhriyar,

Sözümdən dönmədim, möhkəmdir ilqar.

Sənə dost demişəm, dostam hər zaman,

Sözümdə doğruyam, möhkəmdir peyman.

Hökmünə baş əydim, artıq dönmərəm,

Verdiyim əhdimdə sabitqədəməm.

Yanına onunçun gəlmişəm, inan,

Manqalın ətr alsın mənim udumdan.

Biləsən məndə də var qüvvət, hünər,

Ulduzlar göyünə çəkərəm əskər.

O qədər hünərsiz deyiləm ki, mən

Yenmədən qayıdam hər bir döyüşdən,

Görürsən, dağ kimi var mətin ordum,

Coşqun bir dənizdən belə yox qorxum.

Yalnız arxa duran tale var səndə,

Yer sənə kölədir, göy sənə bəndə.

Kin, inad göstərən bir bəxtiyara,

Çəkir öz başını ağacda dara.

Sənin arxandadır bu göy, bu dövran,

Dövranla döyüşmək olurmu asan?"

Endi fil belindən, durdu fil kimi,

Çağladı Firona doğru Nil kimi.

İskəndər gördü ki, üzr ilə xaqan

Ona üz çevirmiş, gəlir hərasan.

Önünə at çəkdi, misli yox Çində,

Başdan quyruğacan qızıl içində.

Endi bu at ilə onu kamiran,

Yanında yer tutdu böyük pəhləvan.

Bu atdan başqa çox şey verdi ona,

Bir illik xəracı keçdi xaqana.

Dost olandan sonra şah ilə xaqan

Düşmənlik kəsildi xanədanlardan.

O yerdə birləşdi hər iki ordu,

Hər iki padşahın qəlbi bir vurdu.

Silahı, acığı tökdülər yerə,

Töhfələrlə onlar keçdi alverə.

Çinin süpəhdarı Çin diyarından

Azuqə göndərdi şaha hər zaman.

Sarayın xalqına bu yeyintilər

Kifayət edirdi axşam və səhər.

Çalğı məclisində qədəh vurardı,

Birlikdə oturar, birgə durardı.

Məclisdən ovlağa çaparkən onlar,

Ikisi bir yerdə edərdi şikar.

Heç biri təklikdə içməzdi badə,

Hər biri hər işdə yaşar azadə.

RUM VƏ ÇİN NƏQQAŞLARININ

YARIŞI

Saqi, can bəsləyən bir mey ver mana,

Bir mey ki, can kimi gərəkdir cana.

Solmuş çiçəyimə təravət versin,

Soyumuş qanıma hərarət versin.

Çiçəkli bahartək bir gülşən gündə.

Ruzgardan seçilmiş gözəl, şən gündə

Şaha Çin xaqanı gəlmişdi qonaq,

İki parlaq günəş bir oturaraq,

Zəncidən, Yunandan, Çindən, Irandan

Qonaqlar səf çəkmiş hər iki yandan.

Məclisin üz-gözü mey ilə şəndi,

Dünyanın çöhrəsi tozsuz gülşəndi.

Içki şənliyində gövhərdən dalğa.

Cöyləyən dodaqdan axır qulağa.

Iş bilən kəslərdən açıldı söhbət:

Dünyada bilikcə kim tapmış şöhrət?

Dəyərli şey çıxar hansı torpaqdan?

Sənətcə dünyada kim almış ad-san?

Birisi söylədi: "Cadu və hiylə

Hindlidən baş verir, baxsan diqqətlə".

O biri söylədi: "Bəxti yatanlar

Hər sayaq cadunu Babildən alar".

Başqası söylədi: "Verir ən şaqraq

Xanəndə Xorasan, çalğıçı Iraq".

Birisi söylədi: "Yüksəkdir, əlbət,

Ərəbin dilində olan fəsahət".

Birisi dedi: "Rum nəqqaşı, əlbət,

Dünyada qazanmış böyük bir şöhrət".

O biri söylədi: "Görmədin, nədir,

Çin naxşı dillərdə bir əfsanədir".

Deyişmə coşdurdu Rum ilə Çini,

Yenməyə başladı biri-birini.

Hər biri fikrini isbat edərək

Naxış pərgarından göstərdi örnək.

Deyişmə sonunda verildi qərar,

Iki qaş tağıtək bir tağ qursunlar!

Bu tağa hər iki qaş arasından

Bir örtü çəkilsin müəyyən zaman.

Rumlu bir guşədə sən ətə dursun,

Çinli bir bucaqda naxışlar vursun.

Müəyyən saatlar gəlməmiş başa

Baxmasın heç biri digər naxışa,

Yalnız bu iş sona vardığı zaman

Qalxsın bu asılı pərdə ortadan.

Görsünlər bu iki incə naxışdan

Hansıdır ən təzə, incəlik saçan!

Ustalar oturdu bir nəqqaş kimi,

Iki tağ altında iki qaş kimi.

Axıra yetincə müəyyən zaman

Örtüyü çəkdilər iki naxışdan.

Hər iki "Ərjəng"in birdi peykəri,

Vurduğu naxışı, rəngin, zivəri.

Onlara baxınca heyrətlə qaldı,

Hər iki surətdən bir ibrət aldı.

Nə sayaq çəkmişlər iki peykəri,

Surətcə birindən seçilməz biri,

Oturdu şah iki tağ arasına,

Heyrətlə bir ona baxdı, bir buna.