Insanın beynində yer tutub qalan,

Ümidlər bəsləyən, qurtuluş verən,

Sülh ilə çırpınan, hiddət göstərən,

Çarpışmaq yolunu bağlayan əfsun,

Daşları yumşaldan sehirli oyun.

Tikici ox kimi dili bağlayan,

Həm kinə, həm sülhə bir qapı açan.

Naməyə oldu baş zinət, baş naxış

Bir ad ki, bu adlar ondan yaranmış.

Hamıya köməkdir kömək görmədən,

Özündən diridir dirilik verən.

Dünyanı yaradan o ulu qüdrət

Güc verər zəifə, göstərər şəfqət.

Göydəki işığa bayraq tikəndir,

O qara divlərə qələm çəkəndir.

Dolanan pərgara hərəkət verən,

Mərkəzi nöqtəyə sükunət verən,

Hər bir şey onunla etmədə zühur.

Hər şey ki, verilir, verəni odur.

Hər susan, söyləyən, ayıq, sərxoşdan

Sirrinə yol tapmaz onun bir insan.

Insanlar acizdir bəndə olaraq,

Iqtidar, böyüklük onundur ancaq.

Böyüklük o ulu tanrı ki, ondan

Vücuda gəlmişdir zəmin, asiman.

Söz açdı, padşahdan çox üzr istədi,

Tanrıdan ona yüz afərin dedi:

"Dünyada yaşayan tacidarlardan

Açarı tək sənə vermiş yaradan.

Dənizdən dənizə atıldın: sənin

Irana, Turana uzandı əlin.

Məğribdə döyüşdən-azad olaraq,

Məşriqin xəttinə qaldırdın bayraq.

Dünyanı büsbütün keçirdin ələ,

Ürəyin döyüşdən doymamış hələ.

Yolda əjdaha var, cilovu gəl çək,

Əfsanə uzundur, gecələr gödək.

Iran, Rum padşahı İskəndər sənsən,

Mən də bu ölkədə fərman yeridən.

Mən kimi qulların varsa bir yığın,

Mən başqa bir şeyəm, olma çox qızğın.

Sən də, mən də torpaq, yerlər də torpaq,

Insan torpaq qədər olmalı yumşaq.

Ağalıq torpağa girincədir şən.

Torpaqda seçilməz kimsə kimsədən.

Qətrəni dənizə atsalar əgər,

Başqa qətrələrdən kim onu seçər?

Bu daşlıq yerə ki, şah kölgə saldı,

Ölkəmin neməti artıq çoxaldı.

Verilən nemətin, haqqa inanan

Şükrünü artırsın gərək hər zaman.

Allah mənim üçün artırdı nemət,

Təşəkkür edirəm tanrıya əlbət.

Nə qədər canım var şükr edərəm hey,

Dünyada varmıdır bundan gözəl şey?

Eşitdim bir necə bilən kimsədən,

Ordunu hər yerə çəkmək istərkən,

Harda ki, bazar var, nemətlə dolu,

Göndərərsən ora bir neçə rumlu.

Ərzaqdan nə varsa, olub müştəri

Alsınlar qarşıya çıxan şeyləri.

Yandırıb quyuya tökürsən nemət,

Haqq verən nemətə etmirsən hörmət.

Şəhərdə bitincə bütün zəxirə[228],

Çapırsan əjdaha kimi o yerə.

Aclıqla ölkəyə sahib durursan,

Mum əriyən kimi qızarmış oddan.

Onunçun tərpəndim mən öz yerimdən.

Qıtlığı qaldırmış öz şəhərimdən.

Bu yerdə hiylə və füsun iş görməz,

Çin sizə zəxirə və ərzaq verməz.

Döyüşdən yaxşıdır barışıq, şəfqət,

Biri dərd gətirir, biri səadət.

Çinli tarlasını etmə tar-mar,

Sənin də tarlanı bir gün sel basar.

Qüvvətli olsan da, qəlbi yumşaq ol,

Şahlıqdan yaxşıdır tanrı qoyan yol.

Yaramaz heç zaman ağıllı insan

Özündən güclüyə oxusun meydan.

Dünyaya yarayan böyük ağılsan,

Hökmünə bağlıdır hər yaxşı, yaman.

Bir şəxsin olmasa şəxsə imdadı

Say vaxtı heç saya alınmaz adı.

Sənə məxsusdur bu padşahlıq, dövlət,

Sənədir tanrıdan fərman və şövkət.

Hər bir şey təməldən möhkəm qurulur,

Təməlsiz binalar çox tez də uçur.

Gümüşü zər etmək, əqiqi billur,

Meyvəni zorakı yetirmək olur.

Satıcı almanı evdə yetirir,

Odur ki, yeyərkən dadı itirir.

Ədl üçün yaratmış səni yaradan,

Zülüm baş verərmi adil padşahdan?

Dünyada zalıma eləmə kömək

Ki, bir gün bu işdən sorulur, bişəkk,

Pozsa öz rəyini rəyi xoş insan

Öz abad mülkünü etməzmi viran?

Təbii halından bu dönük dövran

Istiyə, soyuğa uyduğu zaman,

O isti, soyuqda arama səhhət,

Dəyişmiş ondakı sağlam təbiət.

Ilin hər fəslinin var əlaməti,

Gərəkdir göstərsin o təbiəti.

Hər bahar göstərsin baharlığını.

Hər bir yay göstərsin öz varlığını.

Hər şey öz əlindən döndüyü zaman

Dönənlərə qarşı dönər bu dövran.

İskəndər insafla ad almış ərdir,

Yoxsa hər bir igid bir İskəndərdir.

Sanma ki, acizəm qızğın döyüşdə,

Dağdan toz qoparram bir tərpənişdə.

Fillərin belinə taxt qoysam əgər,

Hindistan mülkündən xəracım gələr.

Alaram altıma qızmış aslanı,

Belinə qoyaram hürgüc palanı.

Səninlə, dövlətlə, şövkətlə, əlbət,

Kin alışdırmağa etmədim niyyət.

Bu yerə onunçun açdınsa qanad,

Qarşında bəndətək əyilmiş qat-qat.

Başımı qanında sürtüm torpağa,