|
İSKƏNDƏRNAMƏ - Şərəfnamə
Alqışlar yağdırdı uca dərgaha, Açarı ədəblə verdi padşaha. Söylədi: "Bu gecə qopdu bir bəla, İsgəndər gücüylə dağıldı qala. İki bürc hasardan birdən qoparaq Uçuldu padşahın bürcündən iraq. Tanrının qəhrindən qopdu bir sapan, Hasara düşüncə dağıldı hər yan. Səninsə sapanın çatmaz bu yerə, Günəşi yandırmaz kiçik bir zərrə, Bilirəm, xarablıq deyil ordudan, Başqa bir qapıdan gəlir bu sapan. İndi ki, göyün də hökmü səndədir, O qala, o da sən, sənindir əmr". Baxdı başçılara, dedi İskəndər: "Duaya bundan xoş kim dəlil istər? Qırx gündür daş, qılınc yeyir bu hasar, Sınaqlı igidlər hey çarpışırlar. Bu qədər qılıncın almaz gücüylə Qopmadı o dağdan bir kəsək belə. Yoxsul bir zahidin çəkdiyi ahdan Dağıldı bir hasar, bürc oldu viran. Cizcə bu qalaya kim oldu üstün? Bu dünya zahidsiz olmasın bir gün". Başçılar bu işə çox heyran oldu, Öz dediklərindən peşiman oldu. Yer öpüb dedilər: "Sən ey hökmüran, Taxtından, tacından ayrılmayasan. Ölkədə qolların qüvvətə dolsun, Çəkiyin daşları əbədi olsun. Belə nüktələri sənsən tanıyan, Səni öz kölgəsi etmiş yaradan. Bu sirri, hikməti biz də anladıq, O yanlış yollardan çəkildik artıq". Yenidən bürüdü qoşun hasarı, Yollardan qaldırdı yol vuranları. Qalanın yerinə ərazi verdi, Onları verdiyi mülkə göndərdi. Göylərlə öpüşən qalanın bir-bir Uçulmuş yerləri edildi təmir, Elə ki, dağıntı, uçuqlar bitdi, Zülmün qalasını ədl evi etdi. O dağda əhali doymuşdu cana, Şikayət etdilər o hökmürana: "Bu qıpçaq xalqı bir dəhşətdir, dəhşət... Əkin əkməyə də bizdə yox cür ət. Axına başlarkən açıq dağlardan Əkindən, biçindən qoymazlar nişan. Axından ölkəmiz çox ziyan edir, Malımız, canımız məhv olub gedir. Rahatlıq versəydin bu ölkəmizə, Böyük bir mərhəmət edərdin bizə. Bu açıq və uçuq yerləri bir-bir Daş ilə dağ kimi eyləsən təmir, Onda çöl xalqının axınlarından Rahatlıq içində dincələr xəzran”[203]. Əmr etdi: nə qədər açıq, uçuq var, Çəksin bu xəzranın xalqı bir hasar. Gecə də, gündüz də qara daşlarla Olduqca böyük səd çəkilsin yola. Iş bilən, sınanmış daş yonanlardan, Dağlarda açığı sədlə bağlayan Bilikli ustalar göndərdi ora, Keçidlər alındı möhkəm hasara. Hasar işlərindən azad olaraq Hərəkət qəsdilə ucaltdı bayraq. Gurlayan təbillər açırdı yara, Ağaclar abnustək olurdu qara. İskəndər xeyməni çıxardı çölə, Yollarda mənzili qatdı mənzilə. Ata ülkər kimi verdi hərəkət, Hər bürcə çatınca saçdı səadət, Gecənin saçları müşkin həlqədən Neylufər günbədə saçarkən səmən, Yolun zəhmətindən padişah, ordu Azacıq dincəldi, bir məclis qurdu. "Əfsanə söyləsin" deyə, İskəndər Çağırdı o yerdən bir neçə nəfər. Verdi bir çox sual o yerə dair, Bütün vəqələri öyrəndi bir-bir. Söz sözü çəkərkən hər yerdən onlar Açdılar şaha çox maraqlı əsrar: "Burda bir qala var ki, cənub yeli Əssə də, o yerə uzanmaz əli. Minadan bir daşdır, saçar müşk, ənbər, Həm gözəl, həm şəndir bir cənnət qədər. Sərir adlanır o mübarək məzar, Orda Keyxosrovun taxtı. camı var. Keyxosrov mülkündən köçüb gedərkən, Taxtına, tacına bu yerdir məskən. Məzarı odlu bir köhüldür ancaq, O yerə olmayıb ayaq da basmaq. Həm də o məkanda padşahlıq edən Bir məlikzadə var onun nəslindən, O şahın yerinə pərəstiş edər. Taxtını, tacını düşməndən güdər". O dünya dolaşan uca hökmüran Gül kimi açıldı bu xoş dastandan. Harda macəralı bir qala alsa, Yenilən qüvvətli, ya aciz olsa, Girərdi qalaya Keyxosrov sayaq Apaçıq, ya da ki, gizli olaraq. Qalanı dolaşıb dönərdi yenə, Bəxşişlər verərdi keşikçisinə. Hər şeyi görməyə marağı vardı, Hər işin üstündən odtək çapardı. Elə ki, eşitdi bu keyfiyyəti, Qalanı görməyə artdı rəğbəti. Qoca Keyxosrovun köhnə canından Dövlət məclisinə versin yeni can.
İSKƏNDƏRİN SƏRİR QALASINA GETMƏSİ VƏ KEYXOSROVUN QƏBRİNİ ZİYARƏT ETMƏSİ
Saqi, dur şərabla könlümü güldür. Bu işdə səbrinə bir ölçü götür. Könül çırağının tükənmiş yağı,
|