Qapıdan, bacadan girməz arılar,

Qarada saxlansa xəzinə, əlbət,

Keşikçi oğrudan çəkməz əziyyət.

Bəzən o naz ilə seyrə çıxardı,

Tikilən qalanı gəzib baxardı.

Nə zaman təpərli bir qala qurdu,

Gedib xəzinətək orda oturdu.

Bu uca qalaya tənha köçəli

Adını qoydular: qala gözəli.

Orda işləməzdi oğrunun başı,

Çünki Ruyindizdi[223] onun hər daşı.

Qız yaşayıb qaldı möhkəm qalada,

Heç görən olmadı onu röyada.

Quldurlar o qızın gücünü sezdi,

O çox aşiqlərin qəlbini əzdi.

Hər işdə işlədi ağlı, kamalı,

Çarələr eylədi fikri, xəyalı.

Səmadan, ulduzdan verərdi nişan,

Önündə təbiət əyandı, əyan.

Hər şey məlum idi o şux gözələ,

Ruhani sirləri almışdı ələ.

Vaqif idi quru, yaş hikmətinə,

Suların sirrinə, od qüvvətinə,

Bilirdi nə ilə insan insandır,

Ulduzlar məclisə nələr saçandır.

Elmə gərək olan dünyada nə var?

Bəşər nəsli nədən təravət tapar?

Bilik toplamaqdı hər zaman işi,

Bu qadın elə bil kişiydi, kişi!

O gündən ki, o quş qalaya süzdü,

İnsan övladından əlini üzdü.

Qalanın yolunda tərpənib zirək,

Əlilə birbəbir özü düzərək,

Daşlardan, dəmirdən tilsimlər qurdu,

Hər tilsim elə bil xəncər tuturdu.

Qalaya keçməyə hər kim gələrdi,

O kəsi qılınclar iki bölərdi.

Gələnlər olurdu aciz-avara,

Təkcə keşikçiydi bələd yollara.

O da tilsimləri daim sayardı,

Atdığı addımı hesablayardı.

Əgər hesabında olsaydı naşı,

Kəsilib torpağa düşərdi başı.

Bir zərbə olardı qılıncdan payı,

Girərdi buluda ömrünün ayı.

Göyün qapısına bənzərdi, inan,

Qalanın qapısı nihandı, nihan,

Eyləsə mühəndis bir ay yüz əməl,

Onun qapısına uzatmazdı əl.

Nəqqaşdı orada oturan pəri,

Sanki Çində tikmiş bəzək evləri.

Əlində rəsm olur incə duyğular,

Suya sədəf kimi düyünlər vurar[224].

Huri saçlarına qələmi oxşar,

Vurar kölgələrə nurdan naxışlar.

Qalada şahlığa çatdı gözəl ay,

Aldı camalından o yerlər də pay.

Günlərin birində soyunub tamam

Çəkdi öz əksini bizim güləndam.

Başının üstündə yazdı ən gözəl

Bir xətlə ipəkdə gəzdirərək əl:

“Bu uca qalada tutmuşam qərar,

Gəlsin hüzuruma aşiq olanlar.

Nura tamaşaya pərvanə gəlsin,

Uzaqda durmasın, meydana gəlsin.

Belə bir qalaya girər mərd kişi,

Bura girmək deyil namərdlər işi.

Hər kim arzulayır belə cananı,

Bir yox, gərək olsun onun min canı.

Durmasın, tələsik yola düzəlsin,

Dörd şərti gözləyib hüzura gəlsin.

Belədir birinci şərtimiz: ad, san,

Gözəllik, igidlik, bir də şərəf, şan.

İkinci: kamalı möcüzlər saçsın,

Yolun tilsimini əqliylə açsın.

Üçuncü: tilsimi açdımı, dərhal

Çatsın imdadına düşüncə, xəyal.

Qala qapısını tez nişan versin,

Damdan yox, yanıma qapıdan girsin.

Dörduncü: qurtarsa bir-bir şərtləri,

Durmasın, şəhərə qayıtsın geri.

Atam sarayında yenə bu minval

Ondan eyləyərəm bir neçə sual.

Versə ləyaqətli cavablar əgər,

Olar mənim üçün, demək, can-ciyər.

Şərtimi yerinə hər kim yetirər,

Olacaqdır mənə bir sevimli ər.

Yox, əgər qırarsa şərti, peymanı,

Düşsün öz boynuna özünün qanı.

Kim ki, bu şərtlərə eyləsə əməl,

Onundur səadət hər şeydən əvvəl.

Sözünü tutmayan hər an alçalar,

Zaman şöhrətinə gülər, əl çalar”.

Yetirildi vərəq belə tamama,

Qız uzatdı onu yaxın adama.

Dedi: “Dur ayağa, al bu vərəqi,

Çıxart bu pərdədən üzə təbəqi.

Şəhər qapısında bir uca yer gəz,

Bu şəkli, yazını as oradan tez.

Qərib ya şəhərli, təfavütü yox,

Mən kimi gözələ kim vurulsa çox,

Tutub şərtlərimi düzəlsin yola,

Ya ölsün, ya onun olsun bu qala”.

Qızın sözlərinə qul əməl etdi,

Şəkli götürərək durmadı, getdi.

Asdı surəti ki, o qələmqaşa

Baxsın aşiqləri, etsin tamaşa.

Kimin meyli tutsa belə gözəli,

Töksün öz qanını onda öz əli.

Bu xəbər bürudü hər vilayəti,

Şahlar da eşitdi bu hekayəti,

Gəzdi ağızları, dillərə düşdü,

Aşiqlər sel kimi çöllərə düşdü,

Çoxları qırılıb öldü qalada,

Verdi həyatını nahaqdan bada.

Ona üz çevirib gələn hər adam

Vurular, düşməni alar arzu, kam.

Çoxları işlətdi ağıl, nə çara,

Ağıl da gəlmədi bu işdə kara.

Tədbirlə gəldisə yaxın hər biri,