BƏHRAMIN OVA ÇIXMASI

VƏ GURLARI DAĞLAMASI

Onda ki, Bəhramın üzü nur saldı,

Yəmən dərisindən xamlığı aldı,

Könüldən şad etdi bu iş Münziri,

Neçə ki, Süheyldən parlayar dəri[117].

Yəməndə Nemanı, bir də Münziri

Ata-qardaş etdi ona hünəri.

Atalıq-qardaşlıq qalsın bir yana,

Biri rəhbər idi, biri qul ona.

Bilik təlim etdi Münzir hər zaman,

Yoldaşı kəsildi məclisdə Neman.

Münzir onu bilik sahibi etdi,

Neman ox atmağı ona öyrətdi.

O belə boy atıb namidar oldu,

Şöhrəti göydə də aşikar oldu,

O, meydan zövq alar, büsat sevərdi,

Bir ovu xoşlardı, bir at sevərdi.

Ölərdi gur üçün düşsə ovlağa,

Ölü, gordan qaçar necə irağa?

Nə zaman yay çəkib nişan alardı,

Oxu gur gözündə qəbir salardı.

Onun yel yerişli bir atı vardı,

Bu atın elə bil qanadı vardı.

Qaçışı rahatdı, qədəmi düzgün,

Əzərdi, tökərdi ovları bütün.

Qapardı sürətlə yol gedən zaman

O, topu Günəşdən, qürsü də Aydan[118].

Qohumluq etmişdi fələk bu atla,

Yarışa bilməzdi külək bu atla.

Yüz ilan qıvrımı quyruğu vardı,

Dırnaqla yüz gura gor qazıyardı.

Ova eyləyəndə Bəhram şah səfər

Heç başqa atlara salmazdı nəzər.

O gur dırnağını yəhərləyərdi,

Gurlar görən zaman, əhsən deyərdi.

Yel kimi uçardı bütün ovlağı,

Guru parçalardı iti dırnağı.

Nə zaman ki, işdən bezərdi Bəhram,

Minib o pələngi gəzərdi Bəhram.

O dırnaq basanda şikarstana

Yer çönüb dönərdi nigarstana.

Çəkidə daşlardan çox ağır olan

Təpələr salardı maraldan, gurdan.

Səhranın nə qədər çuxurları var,

Ovlanan gurlarla edərdi hamar.

Tozunu fələk də görməz bu atla,

Şah ova çıxanda min çataçatla

Əlini atsaydı əgər kəməndə

Min guru dipdiri salardı bəndə.

Onları görəndə kəmənd atardı,

Ya da ki, sadəcə əllə tutardı.

Yıxsaydı yüz guru əgər yan-yana

Qıymazdı dörd yaşı qurtarmayana.

Onun bir beləcə adəti vardı:

Gənc gurun qanını haram sayardı.

Hər tutduğu gura vurardı damğa,

“Sərdar ol, – deyərdi, – bütün ovlağa”,

Minindən birini kim tutsa əgər,

Şahın damğasını görərkən öpər,

Yaxşılıq keçərdi yadından ancaq,

Açardı bəndini, buraxardı sağ.

Şahın damğasıdır yaşadan bizi,

Düz sürək qoy ömür köhlənimizi.

O gurlar ovlayan Bəhram çağında

Gurlara qurtuluş vardı dağında.

Qolu güclülərdən ölkəmizdə, bax,

Qarışqalar belə olmuş sinədağ.

BƏHRAMIN BİR OXLA

GURU VƏ ŞİRİ ÖLDÜRMƏSİ

Yəmən ovlağında günlərin biri

O gözəl ölkənin qoç igidləri

Önündə Bəhram şah çölə səs saldı,

Mərrixdən, fələkdən qapdı, kos aldı.

Bəhram söhbət açdı ovdan, ovlaqdan,

Münzir bir az öndə, arxada Neman,

Baxdıqca onlara saçırdı heyrət

Bəhram görkəmindən yağan əzəmət,

Uzaqdan ucaldı toz birdən-birə,

Göy yerə qovuşdu, yer də göylərə.

Bəhram şah at çapdı şəhriyar kimi,

Cumdu toz üstünə bir ruzgar kimi.

Nə gördü: yem olub yazıq gur şirə,

Oturub belinə şir, yıxır yerə,

Tacidar durmadı, bir kaman aldı,

İti uclu oxu oxdandan aldı.

Əldə kaman girdi pusquya Bəhram,

Oxu qoyub çəkdi girişi tamam.

Dəldi şirlə guru ox birdən-birə,

Deşib çiyinləri işlədi yerə.

İşlədi torpağa qəzəbli peykan,

Ona tab gətirməz zirehlə qalxan.

Şir ilə gur belə öldülər, demək,

İşlədi ox yerə qanadınadək.

O, mahir əlilə atıb peykanı,

Baxdı boylanaraq əldə kamanı.

Hünərli vuruşu görən ərəblər:

– Əcəm şahı, sənə əhsən – dedilər.

Kimin ki, sataşdı gözü şikara,

Əl öpdü, baş əydi o şəhriyara.

Dedilər: canında aslan gücü var,

Odur ki, Bəhram Gür adlandırdılar.

Döndülər şəhərə, artdı söhbəti,

Yayıldı gur ilə şir hekayəti.

Öz xadimlərinə əmr etdi Münzir:

– Qoy gəlsin ustalar, zər hünərlilər,

Hər kimin vardısa, gücü, qüdrəti

Pərgarla bəzəsin gözəl surəti.

Xəvərnəq içində çəksin divarda:

Şir dalayır guru, gur qalıb darda.

Çəksin: şah ox atır gur ilə şirə,

Ox keçib onları işləyir yerə.