Nərsi adlı qoca hamıya başdı,

Şahın qardaşıyla o bir adaşdı.

Bilirdi hər işin nəhayətini,

Tanıtmış ağlını, kəramətini,

Daranın nəslinə nisbəti vardı,

Əsli, nəcabəti çox aşikardı.

Şah daim onunla olur, gəzirdi,

O şaha yoldaşdı, həm də vəzirdi.

Ona olmuş idi qismət üç övlad,

Hərəsi bir zəka sahibi, ustad.

Böyük oğlu gözəl bir fərzənd idi,

El bilir adını – Zəravənd idi.

Şah ona verərək birə yüz qiymət,

Baş möbid etmişdi göstərib hümmət.

İncə düşünəndi, yol tanıyandı,

Nəfsini saxlayan, kamil insandı.

İkinci, ellərdə məşhur bir əyan,

Yollardan o idi vergi, bac alan.

Şah baxıb ondaki düzgün qələmə,

Hakim qıldı onu mülki-Əcəmə.

Üçüncü, qoşunla məşğul olardı,

Şahın nayibiydi, hörməti vardı,

Tapşırdı işləri onlara Bəhram,

Onlar çəkirdilər işlərə əncam.

Bəhram keyf edərdi gəlib tüğyana,

Məmurlar salırdı işi sahmana.

İşlər dövr edirdi dəyirmanvarı,

Paylanırdı tamam topladıqları.

Yayıldı aləmə bir gün bu xəbər,

Düşdü yonmaq üçün işə kərkilər.

Hamı: – Sərxoş olmuş, – dedi Bəhrama,

– Dini meyə satıb, şəmşiri cama.

Əyyaş həriflərlə olmuş həmməslək,

İçdiyi şərabdır, məhsulu külək.

Qıcıdı dişini yerindən duran

Ki, olsun dünyaya sahib, hökmüran.

Məğlub eyləməyə bu hökmüranı

Çindən yola düşdü Çinin xaqanı.

Aldı öz yanına üç yüz min nəfər

Ox atan, hər biri bir qızmış əjdər.

Keçdi Xorasana Ceyhun çayından,

Qopardı bir yaman vəlvələ, tufan.

Bu çalıb-çapmaqdan xəbər tutan şah

Güvənə bilmədi, qoşuna, eyvah!

Nazla bəslənəli, nazla gəzəli

Hamının davadan soyumuş əli.

Gördü sərkərdələr sözlə bir deyil,

Şaha sədaqətdə həmfikir deyil.

Hər biri xəyanət eyləyib ona,

Verirlər işindən xəbər xaqana.

Pis niyyət bəsləyib padşahlarına,

Həyan olmuş hərə mülku varına.

Demişlər xaqana: “Səninlə varıq,

Keçdiyin yollara torpaq olarıq.

Sənsən dünya şahı, xaqan, buyur, gəl,

Bəhramdan şah olmaz, zərbəni vur, gəl.

İstəsən, can verər əlimizdə şah,

Əsir edək onu, istəsən hərgah”.

Belə məktubları yazan katiblər

Gizlincə Bəhrama verdilər xəbər.

Şah bilcək onların bu niyyətini,

Verdi nayiblərə məmləkətini.

Bu silahla vuruş gücdür, dərk etdi,

Gözdən nihan oldu, xəlvətə getdi.

Dünya bu tədbirdən həmən söz açdı,

Dedilər: “Bəhram Gur gizləndi, qaçdı.

Olmadı xaqanla hərbə cürəti,

Qaçırtdı Bəhramı onun qüvvəti”.

Xaqanı eylədi bir qasid agah

Ki, təxtü-tacından əl üzmüş padşah.

Taxta, həm kəmərə səndə yüz baxt var,

Gəl, səni gözləyən tac ilə taxt var.

Tutdu xəbər həmən bu işdən xaqan

Ki, didərgin olub Bəhram dünyadan.

Nə qılınc qaldırdı, nə qılınc vurdu,

Şərab məclisinə gəldi, oturdu.

Düşməni saymadı, meyə əl atdı,

Bir vaxt etmədiyi şeyə əl atdı.

Xoşuna gəlməyən işləri xaqan

İndi özü tutdu, sevindi düşman.

Bəhram gecə-gündüz ayaqda oldu,

Sayıq adamları soraqda oldu,

Çinin xaqanından tuturdu xəbər,

Məlumat gətirdi şaha bir nəfər

Ki, səndən arxayın o çinli xaqan,

Keyf ilə, naz ilə sürməkdə dövran.

Bəhramın açıldı ağ günə baxtı,

Baxdı dövrəsinə, qoşuna baxdı.

Yalnız üç yüz nəfər əsgəri vardı,

Hər biri sınanmış qoç davakardı.

Bunlar suda timsah, yerdə əjdərdi,

Bir nar danəsinə hamı bənzərdi.

Üç yüz olsalar da igidlər, ancaq

Onları yaşadan bir hiss, bir otaq[152].

Yatmış düşmən ilə oyuna girdi,

Şah gizləyib zəri, başladı nərdi.

Od istəyən düşmən tüstüyə çatdı,

Aldatdı yağını Bəhram, aldatdı.

Yaxşı yaraşdırdı oxa nişanı,

Çünki tanıyırdı qanlı düşmanı.

Bir gecə xaqana zərbələr vurdu,

Tozunu yeddinci göyə sovurdu,

Seçdi bir gecə ki, qaradan qara,

Düşmənin gözündə döndü şahmara.

Sanki götürülüb ortadan çıraq,

Qarğa qanadından qaraydı çöl, dağ.

Sanki yüz min sərxoş zənci hər yana

Qılınc çəkib çapır, düşüb həycana.

Basqından qorxanlar yaman çaşdılar,

Bir şey görmədilər, hey göz açdılar.

Qəlbi işıq, əyni zil qara ipək,

Qır suvanmış küpə bənzərdi fələk.

Gecə sanki qara bir ənbərdi xam,

Xaqanla Bəhramtək vuruşdu Bəhram[153].

Etdi çinlilərə hücum igid şah,

Gah qılınc işlətdi, ox yağdırdı gah.

Hər kimi dəldisə şahın peykanı,

Oxdan azad oldu dəyənin canı[154].

Şahın qart daş dələn iti oxundan

Gözləri yumulur, yatırdı düşman.