|
İSKƏNDƏRNAMƏ - İqbalnamə
Ikiqat uzun da olsaydı ömrüm, Axır yenə bir gün vardı bu ölüm. Ən uzun ömür də kifayət deyil, Nə fərqi, yaşadın otuz, ya yüz il? Behiştə getməkdən qorxarmı insan, Minlərlə açar var, yol da çırağban. Əbədi bir təxtə yiyələnərkən Nə üçün razılıq eləməyim mən? Yerində toz yoxdur, göyündə duman, Niyə at sürməsin oraya insan? Əlimdə qalmadı bu saxta saray, Siz də səbr eləyin, salmayın haray! Şəbdizim sıçradı çaydan o taya, Məndən salam olsun dosta, aşnaya[245]. Bizi azad etdi zindandan fələk, Hamı azad olsun görüm bizimtək!.." Məktubu yazdırıb o, yola saldı, Özü də cənnətə sarı yol aldı. Gecəni sübh etdi dərdlə, əzabla, Keçdi bütün günü min iztirabla. Gecə öz təxtini yüklədi filə, Yer saldı donunu göylərtək nilə[246]. Gün tutdu üzünü qüruba sarı, Qaraldı üfüqdə qızıl saçları. Aciz ulduzların əli büküldü, Gümüş dırnaqları bir bir töküldü. Şahın ağır-ağır yumuldu gözü, Cırmaq-cırmaq oldu qəmərin üzü. Bir örpək toxuyub gecə saçından. Torpağın başına örtdü asiman. Zənəbin ağzından alaraq zəhər, Ayın boğazına onu tökdülər[247]. Başının üstündə görcək əcəli, Şahın öz canından üzüldü əli. Əsəbdən sıxıldı damarda qanı, Bir anda sustaldı bədəni, canı. Ölüm gözündəki qaranı aldı, Səhərtək ağ üzü soldu, saraldı. Candan bizar olub, canından keçdi. Canını tapşırmaq vaxtı yetişdi. Quş elə tez uçdu öz yuvasına Sürətdə baxış da çatmadı ona. Dünyada nə qədər bilicilər var, Bu gizli işlərdən deyil xəbərdar. Bunun çarəsini bir bilən varsa, Özünə bir çarə edər bacarsa. Köçüb bu dünyadan getdi İskəndər, Ona ən yüksəkdə təxt düzəltdilər. Dünyada min cürə yaxşılıq etdi, Özüsə dünyadan incimiş getdi. Həyat səhnəsində o düşdü dərdə. Nəhayət, üzünə çəkildi pərdə. Dolanıb görmüşdü o bir çox yeri, Başqa bir yerəydi indi səfəri. Hayana getsəydi böyük İskəndər, Oradan verərdi hamıya xəbər. Soraq gətirən yox bu son yolundan, Nə üçün bir xəbər gəlmədi ondan? Yoxsa, elə yerdir o yer ki, hər kəs Getsə, qayıtmağa yol tapa bilməz? Bunun da hikməti açılsaydı bir, Pərdənin dalında qalmazdı heç sirr.. İskəndər bənzərdi yaşıl yarpağa, Kəyan ağacından düşdü torpağa. Açıldı belindən qızıl kəməri, Zərrin bir beşikdə düzəldi yeri. Tabutun içinə kafur səpdilər, Çölünə düzüldü cəvahir, gövhər. O qədər yayıldı ətrin səfası, Çatdı Cudi dağa səxa dalğası[248]. Qərq edib kəfəni müşk ilə uda, Qoydular nəşini qızıl tabuta. Bir bədən gümüştək ağarıb solsa. Nə fayda tabutu qızıldan olsa? Şahın öz rəyincə verildi qərar, Qoyuldu bir əli tabutdan kənar. Ovcuna torpaq da töküb bir qədər, Sonra hər tərəfə car çəkdirdilər: "Görün yeddi ölkə hakimi olan İskəndər dünyadan köçdüyü zaman O saysız-hesabsız xəzinələrdən Bir ovuc torpaqdır əlində gedən! Sizin də dünyadan gedərkən ancaq Payınız bir ovuc torpaq olacaq!..." Şəhri Zurdan Misrə yola saldılar, Hiylədən uzaqdır çünki o diyar. İskəndəriyyəni etdilər vətən, Onu taxta üstə atdılar təxtdən. Kimə dağ çəkməmiş vəfasız cahan? Kimdir bu kitabı bütün oxuyan? Bu dəfə dəyişdi sarayda bəxti, Torpağın altında quruldu təxti. Dünyada olmamış əzəldən bəri Əsla mehribanlıq, dostluq əsəri! Aldı öz qoynuna o şahı məzar, Daxmanı bağlayıb döndü adamlar. Bu dünya çoxuna məqam bəxş edər, Saxlamaz o yerdə axıra qədər. Ömrü sona çatdı saysız insanın, Hesabı bitmədi yenə dünyanın. Nə bir qurtaran var ipdən boynunu. Nə də bir tapan var ipin ucunu. Əbəsdir, bu sirrə sərf etmə ömür, Susmaqdan başqa bir əlac görünmür. Dünyaya dərindən yetirsən nəzər, Görərsən insanlar çəkibdir nələr!.. Dünyanın ki sonu əbəsmiş, əbəs, Bu qədər sitəmə, əzaba dəyməz! Bu lacivərd tağda nə gördük axır? Onun sütunundan qan seli axır. Bu sütunun odu Günəşdir, Aydır, Gəl, o qəndilləri daş atıb sındır. Ondakı qızılı rəngə aldanma, Oddan qızarmışdır, sən qızıl sanma! Bizimlə uyuşmaz əsla göy saray, Bizim qəsdimizdə durmuş Günəş, Ay. Bizimlə dost olmaz saxta cadugər, Üzdə gülər bizə, dalda öldürər. Guya məlhəm qoyar sağalsın yaran, Ancaq yara vurar sənə arxadan.
|