|
İSKƏNDƏRNAMƏ - İqbalnamə
Ki, bilsin nə qədər məsafəsi var. Qeyb yolu əqldən hədsiz uzaqdır, Əql ora nə sayaq yol tapacaqdır? Əqilli adamdır dünyada o kəs - Gözü görməyəni qəbul eləməz! Sənət sənətkarı nişan verəndə, Bağlama sən ona başqa bir pərdə. Sözə bax, mindiyi çolaq heyvanla Uçrumdan, gör, necə çıxıbdır yola. Yalçın qayaları dağıdıb əzən, Lacivərd göylərin qoynunda süzən Xızr adlı o hatif birdən səsləndi, Salam verib göydən yanıma endi. Mülayim bir səslə söhbət eylədi, Beynimə sözlərlə nur saçıb dedi: "Bu gizli sözləri, fikirləri sən Neçin lal dillərə isnad edirsən?[156] Sən neçün bu sərvi becərib belə, O filosoflara verirsən, söylə? Bu incə sözlərin sahibi sənsən, Quru sümüklərə verirsən nədən? Yemə çörəyini yad süfrələrdə, Öz süfrən üstünə gəl çəkmə pərdə"[157]. Dövrün kişiləri nakişidirlər, Elmə yox, nücuma həvəs edirlər. Mərhəmət umarlar qara torpaqdan, Torpaqdan yaxşıdır ancaq sağ insan[158]. Hoqqabaz torpaqda sehirbazlıq var, Həm möhrə oğurlar, həm də oynadar[159]. Ovcunda gizlədər möhrəni, birdən, Sonra da ağzından çıxar görərsən. Zərnixi, görərsən, udar sapsarı, Göy-yaşıl rəngində çıxar dişarı. Qupquru ud yeyər torpaq xəzanda, Ətirli müşk verər bahar olanda. Insan bədənini udanda ancaq, Bilmirəm nə sayaq o qaytaracaq? Torpaqda çürüyən bədənlərimiz Dağıdır, dəyişir, yox olmur təmiz. Yerində qalarsa o dağıntılar Bir yerə yığanda yenə canlanar. Torpağa tökülən şeylər tamamən Torpaqdan dirçəlib qalxar yenidən. Qızıl toz halına gələrsə əgər, Civəylə onları cəm edər zərgər. Dağınıq qızılı mahir sənətkar, Madam ki, civəylə bir yerə yığar, Bizim də əczamız dağılsa bir gün, Onu da cəm etmək mümkündür, mümkün!
İSKƏNDƏRİN PEYĞƏMBƏRLİYƏ YETİŞMƏSİ
Müğənni, çal rudu, çal səhər erkən, Mərdlik nəğməsini gətir yada sən! Oyandır məndə də nəğmə həvəsi, Duymayım bihudə, biməna səsi. Yenə bir filosof dərinə getdi. Rumun tarixindən belə nəql etdi: O dünya padşahı - böyük İskəndər, Uca ulduzlara o uca rəhbər Elmdə o qədər oldu ki, pərgar Əqli hər müşkülə saldı bir açar. Bir çox viranənin örtdü üstünü, Açdı neçə-neçə bağlı düyünü. Sirli elmləri İskəndər qədər Yoxdu bu dünyada bilən bir nəfər. O, Rumun, Yunanın alimlərindən Hər elmi öyrəndi möhkəm, dərindən. Daha ulduzları göydə güdmədi, Tamam başqalaşdı onun məqsədi. Başından lovğalıq tacını atdı, Öz başı allahın tacına çatdı. Bir də yaranışı araşdırmadan, Axtardı, bilsin ki, kimdir yaradan. Istədi çalışıb sirləri örtən Yeddi qat sürməni silsin tamamən[160]. Onu olduğutək görmək istədi, Əlçatmaz arzuya irmək istədi. Gecəli-gündüzlü bir xeyli müddət Düşündü, parladı bəxti nəhayət. Bir mələk göndərib bir gecə Allah Etdi o bihuşu özündən agah. Ətrafa nur saçan parlaq günəştək Yalan vəsvəsədən uzaq bir mələk Parlaq gövhər saçdı şah hüzuruna, Allahın vəhyini yetirdi ona: "Bu saysız dağlarcan, coşğun çaylarcan Alqışlar göndərdi sənə yaradan! O səni dünyada şahlıqla birgə Ləyaqətli bildi peyğəmbərliyə. Sən allah əmriylə şah olduğundan, Indi də belədir allahdan fərman: Haqqın dərgahına baş əyim, deyə, Söylə ki, son qoydum asudəliyə. Fələktək dünyanın başına hərlən. Azğını, vəhşini əhliləşdir sən. Xalqı pis yollardan et haqqa dəvət, Onlar da allaha etsin itaət. Təzələ kökündən köhnə binanı, Təmizlə qəflətdən bütün dünyanı. Cahanı divlərin zülmündən qurtar, Dünyalar şahına ol itaətkar! Bütün yatmışları yuxudan oyat, Əqlin üzündəki o niqabı at! Allah tərəfindən yoxsullara sən Verilmiş mərhəmət xəzinəsisən. Dünya pərgarını gəz diyar-diyar, Səndən xeyir görsün bütün insanlar. Bu dünya mülkünə özünsən ağa, Çalış o dünyanı ələ almağa. Bu yolda zəhməti qəbul edərək, Allah rizası güd, xeyrindən əl çək! Nə hörmətin varsa canlıya göstər, Cansızçın vaxtını eyləmə hədər, Canlıdan dəyərsə sənə bir ziyan, Zəncirlə, məhv elə, heç vermə aman!" İskəndər mələyə xitab eylədi:
|