Şirin ləbi - mənşəi-lətafət,

Rəna qədi - durduğilə afət.

Övsafi-lətafətində söz çox,

Əltafi-məlahətində söz yox,

Şəhla gözü - nərgisi-pürəfsun,

Ziba qaşı - nərgis üzrəgi nun.

Hüsni gülü laleyi-şəfəqfam,

Zülfi xəmi - lalə üzrəgi lam.

Ağzı sifətin xud etmək olmaz,

Əsrari-nihanə yetmək olmaz.

Zülfi sözü - zikri-həlqeyi-raz,

Ləli-ləbi - abi-çeşmeyi-naz.

Dövri-məhi-ruyi - çeşmeyi-nur,

Xaki-kəfi-payi - sürmeyi-hur,

Bir qayət ilə şəmaili xub

Kim, Leyli olanda ona mətlub,

Bir güzgüyə gər açıb gözünü,

Güzgydə görəydi öz-özünü,

Öz arizinə olurdu meyli,

Qılmazdı həvayi-hüsni-Leyli.

Ol iki səmənbərü səhiqəd,

Bir-birinə oldular müqəyyəd.

Ol iki xərabi-badeyi-zövq,

Bir camdən içdilər meyi-şövq,

Girdabi-bəlayə oldular qərq,

Qalmadı aralarında bir fərq.

Övzai-müxalif oldu yeksan,

Guya iki təndə idi bir can.

Hər kim sorar olsa Qeysə bir raz,

Leylidən ona yetərdi avaz.

Kim Leyliyə qılsa bir xitabi,

Qeys idi ona verən cəvabi.

Eylərlər idi xəti-vəfa məşq,

Artardı dəmadəm onlara eşq.

Leylidə oxumaq iztirabı

Olsa, rüxi-Qeys idi kitabı.

Məşq etməyə Qeys alsa bir xət

Leyli qaşı idi ona sərxət.

Xətt üzrə qılırdı ol gözəllər,

Min naz ilə bəhslər, cədəllər.

Əmma nə cədəl - kəmali-ülfət,

Nə bəhs - nəhayəti-məhəbbət.

Çün bir neçə müddət ol iki pak,

Övqat keçirdilər tərəbnak.

Eşq olduğu yerdə məxfi olmaz;

Eşq içrə olan qərar bulmaz.

Eşq atəşinə budur əlamət

Kim, baş çəkə şöleyi-məlamət.

Hüsn afəti-eşq olub dəmadəm,

Gəldikcə iradət oldu möhkəm,

Bir qayətə yetdi nəşəyi-hal

Kim, oldu həvasü əql pamal.

Qalmadı zəbanə tabi-göftar

Kim, eyləyələr məhəbbət izhar.

Keyfiyyəti-halı qılmağa faş

Gəlmişdi təkəllümə gözü qaş.

Eylərdi gözilə bu xitabı,

Qaşilə verərdi ol cəvabı.

Qaşü göz ilə olan təkəllüm,

Həm qılmadı dəfi-zənni-mərdüm.

Mərdümdən olam, demə, kənarə!

Mərdüm göz içindədir, nə çarə?

Həmraz ikən ol iki vəfadar,

Dəmsaz ikən ol iki cigərxar,

Rəf oldu hicabi-şahidi-raz;

Eşq oldu məlamət ilə dəmsaz.

Aşiqlərə gizli qalmadı hal;

Məlum oldu cəmmi əhval.

Gərd ayineyi-nişatə düşdü,

Minbəd iş ehtiyatə düşdü.

Söyləşməyə ol iki yeganə

Qalmadı səbəb məgər bəhanə.

Ta olmaya raz aşikara,

Dövran ilə qıldılar müdara.

Bir növ bəhanə ilə hərdəm

Könlünü qılırdı Qeys xürrəm.

Qəsdən unudurdu dərsin ol zar,

Leyliyə deyirdi: - "Ey vəfadar!

Hifzi-səbəq etdi bağrımı xun,

Məndən bilirəm bilirsən əfzun.

Mən bilmədiyim mənə oxutgil,

Dərsim oxuyam qulaq tutgil!"

Çün lövhələr üzrə xət yazardı,

Əmdən xətini qələt yazardı.

Yəni ki, xəta təvəhhüm edə,

Ol gül açılıb-təbəssüm edə,

Göftarə gələ ki - "Bu qələtdir,

Tərk et ki, xilafi-rəsmi-xətdir!"

Ola səbəbi-təkəllümi-yar,

Fəhm etməyə müddəayi əğyar.

Ətfal qılanda dövr bünyad,

Vari belə eyləyəndə fəryad,

Ol, yarına ərzi-hal edərdi,

Özgə dövrün xəyal edərdi.

Qılmazlar idi sözünü məlum,

Bilməzlər idi sözünü məfhum.

Məktəbdən olan zamanlar azad

Vəsl üçün edərdi hiylə bünyad:

Qəsd ilə nihan edib kitabın,

Həddən aşırardı iztirabın,

Leyli yolunu tutub durardı,

"Sən gördün ola!" - deyib sorardı.

Yəni bu bəhanə ilə bir dəm,

Yarın görə, ola şadü xürrəm,

Elmi-xətə ömrün eyləyib sərf,

Məşq etmiş idi həmin iki hərf:

Bir səfhədə "lam"ü "ya" mükərrər,

Yazardı onu qılardı əzbər.

Kim: - "Bu iki hərfdir muradım,

Rövşən bular ilədir səvadım".

BU, LEYLİYƏ ANASI İTAB ETDİYİDİR VƏ BƏHARİ-VƏSLİNƏ XƏZAN YETDİYİDİR[8]

Çün məkr ilə Qeysi-bədsərəncam,

Bir neçə zaman keçirdi əyyam.

Tədbir ilə eşq zövq verməz,

Tədbir diyari-eşqə girməz.

Eşq ilə riya deyil müvafiq,

Risvay gərək həmişə aşiq.