DIŞ OĞUZUN İÇ OĞUZA YAĞI OLMASI
Qız-gəlinim ağlatdılar, Gör başıma nələr gəlmiş, Dayım Uruz gəlsin demiş! Uruz aydır: – Üç Ox, Boz Ox yığnaq olsa, Qazan evin yağmalatsa, Hamı birdən yağmalardıq. Günahımız nə olmuş ki, Yağmada biz çağrılmadıq? Qoy Qazana bəla gəlsin, Aruz ona qarşı dursun, Biz Qazanın düşməniyiz Bunu daxı bəlli bilsin!
Qılbaş burada söyləmiş, Eşidəlim nə söyləmiş: – Mərə, Qavat! Salur Qazan Qalxıbanı çıxa gəldi, Ala dağda çadır tikdi, otaq saldı, Üç yüz altmış altı ərən dövrəsinə Yığnaq oldu, yemək-içmək Arasında səni andı. Üstümüzə heç bir yağı Gəlməmişdi. Mən də sənin Dost, ya düşman olduğun, Sınayı, gəldim xan Qazana. Sənin düşman olduğunu Yaxşı bildim.Qalxdı Qılbaş Xoş qal! – Deyə, yola düşdü. Aruz qayət acıqlandı, Dış Oğuzun bəylərinə adam saldı: Əmən gəlsin, Alp Rüstəm, Dönəbilməz, Dülək Əvrən, Qalan bəylər bütün gəlsin. Dış Oğuz bəyləri gəlib yığnaq oldu, Aruz bargah tikdirdi, Atdan ayğır, qoyundan qoç, Dəvədən buğra qırdırdı. Dış Oğuz bəylərin toyladı Sonra dedi: – Bəylər, sizi çağırmaqdan Məqsədimi bilirsizmi? Söylədilər: – Yox, bilmirik. Uruz aydır: Qazan Qılbaşı Göndərmiş və demişdir: – Elim-günüm çapıldı, Qara başım büküldü, Dayım Aruz mənə gəlsin. Mən Qılbaşa belə dedim: – Qazan haçan öz evini Yağmalatmaq istəsəydi, Dış Oğuz bəylərin də Çağırardı, bəylər gəlib Qazan xanı salamlayıb qayıdardı. Əmən aydır: – Sən daha nə cavab verdin? Aruz aydır: – Mərə, Qavat, biz Qazanla düşmanıq – dedim. Əmən aydır: – Lap iyicə demişsən, sən. Aruz aydır: – Mərə, bəylər, siz nə deyərsiz? Bəylər aydır: – Biz də onunla düşmanıq. Aruz durub ortalığa Müshif[6] gətdi. Hamı bəylər Əl basıban and içdilər: – Bizlər sənin dostunla dost, Düşmanın ilə düşmanıq. Aruz cümlə ərənləri Xələtlədi, sonra aydır: – Mərə, bəylər, Beyrək bizdən Qız almışdır, köygümüzdür, Lakin işdə Qazan xanın İnağıdır. Gəlsin bizi Qazan ilə barışdırsın. Çağıralım, gətirəlim. Bizə müti olursa xoş, Olmaz isə mən saqqalından Tutaram sizlər isə Qılınc çəkib paralayın. Beyrəgi aradan götürək, Ondan sonra Qazan ilə İşlərimiz xeyir ola. Beyrəgə kağaz yazdılar. Bamsı Beyrək odasında İgitlərlə yeyib-içib Oturarkən Aruz bəydən Adam gəldi, səlam verdi. Beyrək isə əleyk aldı. Qasid aydır: – Xan Beyrək, Aruz sizi səlamlayıb Söyləmişdir, kərəm edib Varıb gəlsin, bəlkə bizi Qazan ilə barışdırsın. Beyrək isə qəbul edib Atlanıban qırx igitlə Aruz bəyin obasına Varıb gəldi, Aruz bütün Dış Oğuzun bəyləri ilə Oturarkən varıd olub Səlam verdi. Aruz aydır: – Bilirsənmi, niyə çağırmışıq? Beyrək aydır: – Söylə, niyə çağırdınız? Aruz aydır: – Bu oturan bəylər bütün Qazan xana asi olub, And içmişik, indi müshif Gətirərik sən də and iç! Beyrək isə: – Mən heç zaman Xan Qazana asi olmam! – Deyə, müshifə and içib, Dönər söylər: – Mən, Qazanın ətməgini Çox yemişəm, bilməz olsam, Gözlərimi tutar olsun! Qaraqoçda qazılıq atın Çox minmişəm, bilməz olsam,
|