BAYBURANIN OĞLU BAMSI BEYRƏK
Hər igid kim evlənsə idi, Ox atardı, oxu haraya düşsə idi, Orda gərdəgin qurardı. Beyrək daxı oxun atdı, Düşərində gərdək tikdi. Adaxlıdan ərgənlik, Bir qırmızı xəftan gəldi. Bəy geydi. Yoldaşları Bunu görüb səxt oldular. Beyrək aydır: – Dostlar, Nədən səxt oldunuz? Ayıtdılar: – Necə olar, Səxt olmayaq? Sən qırmızı xəftan geyirsən, Bizlər ağ xəftan geyirik. Beyrək aydır: – Bundan sarı Siz nə üçün səxt olursuz? Bu gün onu mən geyirəm, Yarın gün nayıbım geyir. Qırx günədək sıra vardı, Geyirsiniz sonra isə Bir dərvişə bağışlarıq. Qırx igidilən yeyib-içib Otururdu. Yarımasın, Yarçımasın kafərin Casusları bunu görüb Casusladı, varıb Bayburd hasarının Təkuruna xəbər verdi: – Sultanım, sən nə arxayın Oturmuşsan, Baybican Əvvəl sənə verəcəyi qızı Götürüb Beyrəgə verdi. Bu gecə gərdəgə girir. Bamsı Beyrək ap-alaca İçrə, yeyib-içib oturduqda, Yarımasın, yarçımasın o məlunun Əmri ilə yeddi yüz kafər ilğadı. Gecəligə Beyrəgin Yataqda başı üstün aldı, Nayıb qılıncın siyirdi ələ aldı: – Mənim başım Beyrəgin Başı üçün qurban olsun, İgid nayıb yaralanıb şəhid oldu. Dərin olsa batırır, Qalabalıq qorxudur, At işlər ər öyünər, Yayan ərin umudu olmaz. Otuz doqquz igidi ilə Bamsı Beyrək dustaq getdi. Dan söküldü günəş doğdu Beyrəgin anası və atası Baxdılar kim gərdəkdə yoxdur. Ah etdilər, ağılları başdan getdi, Gördülər ki, uçarlardan Quzğun qalmış, yürürlərdən Tazı qalmış. Nayıb isə Şəhid olmuş. Bəy babası Sarığını götürübən Yerə çaldı, dartdı Yaxasını yırtdı. Oğul-oğul söyləyibən, Qan yaş tökdü, zarlıq qıldı. Ağ birçəkli anası da Bildir-bildir gözlərindən Yaşın tökdü, acı dırnaq Ağ üzünə aldı, çaldı. Al yanağın dartdı, yırtdı. Qarğı kimi qara saçın Yoldu tökdü, ağlayıban Sızlayıban evə gəldi. Bayburanın altunluca Ban evinə şivən düşdü. Qızı gəlini gülməz oldu, Qızıl həna ağ əllərə yaxmaz oldu. Yeddicə baş qız qardaşı Ağ çıxarıb qara geydi. Vay, can qardaş, muradına, Məqsuduna çatanmayan Yalqız qardaş, deyə, hamı Ağlaşdılar, bozlaşdılar. Beyrəgin nişanlısı Banıçiçək Xəbər tapdı, ağ xəftanını çıxarıb Qara geydi, güz alması Al yanağın dartdı-yırtdı: – Al duvağım, yiyəsi, vay, Alnım başım umudu, vay, Şah iyidim, bəy iyidim, Doyunca üzün görmədigim. Hara getdin, mən yazığı Yalqız qoydun, canım igid. Göz açıban gördüyüm, Könül verib sevdigim, Bir yastığa baş qoyduğum, Yoluna qurban olduğum, Vay, xan Qazanın inağı, Qalın Oğuzun dayağı, – Deyə, zarı-zarı ağladı. Bu xəbəri Qıyan Səlcuq oğlu Dondar, eşidincə ağ çıxartdı Qara geydi, Beyrəgin yar-yoldaşı Ağ çıxarıb qaralara büründülər. Qalın Oğuz ərənləri Beyrək üçün əzəmətli Yas tutdular. Ümid üzüb oturdular. Ay dolandı, il dolandı, Bunun üstən on altı il gəldi keçti, Beyrəgin ölüsünü Dirisini bilmədilər. Bir gün qızın qarındaşı Dəli Qoçar Bayındır xan Divanına vardı gəldi: – Ulu xanın ömrü-günü Uzun olsun, Bamsı Beyrək Diri olsaydı on altı il Müddətində qayıdar idi. Bir ər olsa varıb getsə, Beyrəkdən xəbər tutsa, Diri xəbərin gətirsə, Altun ağca bağışlaram.
|