İ m a m y a r. Arxayın ol, qardaşoğlu!

T o ğ r u l. Su yatan kimi sənin üçün bu boyda bir təşəkkürnamə yazacağam.

İ m a m y a r. A kişi, mənə nə təşəkkür, bunu özümüz üçün eləyirik də... Elə deyil, qardaşoğlu, ya bəlkə mən yaxşı qanmıram?

T a n y a. Elədir, yoldaş Imamyar.

T o ğ r u l. Daha gəl, Tanya, axşam olur, bu saat işçilər gələrlər.

İ m a m y a r. Mən də uşaqları yığım, göndərim qarovula, bu saat gələrəm.

H ə s ə n. Yoldaş, Toğrul bu böyük inşaatın intihayə varması münasibəti ilə kənd ispalkomu altı qoyun kəsib, məhəlli-hadisədə bütün işçilər və kəndlilərə bu axşam qonaqlıq verəcəkdir. Binaən-əleyh burada səddin üstündə, məmafi...

T o ğ r u l. Aha... çox yaxşı işdir. Çoxdandır can rahatlığı ilə kabab yeməmişəm.

H ə s ə n. Məmafi, bütün kəndlilər, klubumuzdakı qızlar, qadınlar da iştirak edəcəkdir, binaən-əleyh...

T o ğ r u l. Onu indi özünüz bilərsiniz, onsuz da bu gecə qorxuludur. Heç kəs yatmasa yaxşıdır. Gedək, Tanya!

H ə s ə n. Məmafi... mən də mürəxxəs olum.

Gedir. T ü r b ə t gəlir.

İ m a m y a r (Türbətə). Uşaqların hamısı tüfəngləri götürsünlər, bu gecə səhərə kimi barı üstündə gəzişsinlər, heç kəs gözünü yummasın, bütün çatlaqlara, söküklərə fikir versinlər.

T o ğ r u l. Hə, hə, başına dönüm, hər yerə baxsınlar.

İ m a m y a r. Arxayın ol, mən özüm də orada olacağam.

N i y a z . Yoldaş Toğrul, burdasan? Qızı təzədən yazdırdım kluba.

T o ğ r u l. Ay sağ ol, Niyaz! Aktivist belə olar.

N i y a z . Dahı sənin sözün yerə düşüncə, düşmənin beli sınsın.

İ m a m y a r. Adamın gərək dərrakəsi olsun. Indi bu nədir, o vurhavur nəydi?

Ara yerdə uşaqciyəzi saldınız cəncələ.

N i y a z . Eh, yenə də ağzımı açır a...

İ m a m y a r. Yaxşı, yaxşı, adamın gərək dərrakəsi olsun!

T o ğ r u l. Gedək, Niyaz, yolda danışarıq.

Gedirlər.

İ m a m y a r (Türbətə). Bəri gəl, görüm! Dinamitin piltəsini ki, gördün?.. Adamların başı burda qatışıq olanda, özünü basdırarsan divarların dibinə, piltəsini o uzaqda yandırarsan, qaçarsan...

T ü r b ə t. Bəs deməzlər, bu qarovulçular harada idi?

İ m a m y a r. Adə, nə dərrakəsizsən! Barının nə qədər uzunluğu var? Harda idi? Barının o başında.

T ü r b ə t. Yaxşı, mən deyirəm, bu gecə qonaqlıqdır, adamlar hamısı oyaq olacaq, olmaz ki, bunu bir başqa gecəyə qoyaq?

İ m a m y a r. Olmaz, hələ bu gecə olmalıdır. Bizə lazımdır ki, çay daşsın, bir yandan bu maşınları darmadağın eləsin, bir yandan da Yaşarın o bostanını dağıtsın, bir yandan da düzə yayılsın ki, sabah toxum səpə bilək. Sabah ki, çay yatdı, sonra sənə nə xeyri var. Ancaq piltəni elə vaxtda yandırmaq lazımdır ki, özü barı üstündə olsun. Mən onu elə basım bu ləpələrin içinə ki...

T ü r b ə t. Onda nə olar, bəs deməzlər kim elədi?

İ m a m y a r. Adə, ay... kim elədi? Yoldaşıynan savaşıb, acıqdan ya paxıllıqdan hamısını partladıb, özünü də atıb çaya... Dahı sən get, özü gəlir. Səni görməsin.

Türbət gedir, İmamyar lapatkaları sayır. Y a ş a r gəlir.

Qapını bağladın, qardaşoğlu?

Y a ş a r. Gərək ki, bağladım, açarı cibimdədir.

İ m a m y a r. Evdə adam yoxdur, oğul-uşaq girər, min dənə şey var... Haraya belə Allah qoysa?

Y a ş a r. Heç, elə gəldim bu barını-zadı gözdən keçirim. Bu gün gərək ki, işlər qurtarır.

İ m a m y a r. Qurtarmışıq, qardaşoğlu...

Y a ş a r. Hələ bağçadan gəldim, yorulmuşdum, dedim bir az da bu dikin üstündə oturum.

İ m a m y a r. Pambıqdan nə xəbər var, baş verir?

Y a ş a r. Yox dayı, hələ ki, bir əsər yoxdur. Görək üç-dörd günə nə olar.

İ m a m y a r. Uzağa getmə a... bu saat qonaqlıq var. Kənd soveti qoyun kəsib qonaqlıq eləyir.

Y a ş a r. Yox, hələ stansiyaya baxım, bəlkə bir şey yaddan çıxmışdır, sonra o dikin üstündəyəm. Ancaq, bu bir-iki günü barılara yaxşı baxmaq lazımdır. Sədd hələ möhkəmləşməmişdir. Partlasa, bütün stansiyanı dağıdar.

İ m a m y a r. Hava da bir az bulaşıqdır. Səhərdən göy guruldayır. Deyəsən yağış olacaq.

Y a ş a r. Bu saat çayın ən quduz vaxtıdır. Mənə kağız yazıblar ki, bu gün kağızları çıxartmasam, sabah yazacaqlar prokurora. Ancaq bilirsən, dayı, deyirəm bəlkə kağızlar stolun üstündən düşüb, mən də fikir verməmişəm, hələ götürüb atmışam oda.

İ m a m y a r. Mən hələ sənə dedim ki, yaxşı bax, birdən gərəkli kağız-zad olar.

Y a ş a r. Yox, dayı, yəqin proyekti Toğrul özü aparmışdır. Üzünü yazdırmaq istəyir. Özü də məni qorxudur ki, danışmayım.

Uzaqdan çalğı səsi gəlir.

İ m a m y a r. Odur, başladılar həngaməni.

Y a ş a r. Barı, bu gün dayansa, daha qorxusu yoxdur. Daşqın vaxtında qabaq başlanmışdır (Barıya tərəf gedir).

İ m a m y a r (onun ardınca). Uzağa getmə a, qardaşoğlu, çılpaqsan, soyuq olar.

Yaşar gedir. T ü r b ə t gəlir.

İ m a m y a r. Evdə yoxdur. Get, qaş qaralan kimi götür gəl.

T ü r b ə t. Bu saat...

Türbət gedir. Y a q u t görünür. O biri tərəfdə çalıb, oxuyub oynayırlar.

İ m a m y a r (Yaquta). Nə var, kirkirə kimi nə fırlanırsan? Məxluq çalıb oynayır, get sən də qaxıl, otur bir yanda da. Gör bəlkə yenə də başımı cəncələ sala bilərsən?

Y a q u t. Mən atamı axtarıram (Gedir).

Şəkil dəyişir. T o ğ r u l, T a n y a, Y a q u t , N i y a z , Ə m i r q u l u

və başqaları oturmuşlar. Bir yanda kabab bişir, qablara ayran tökülmüşdür.

Çalır, oynayırlar. Xanəndə oxuyur.

O x u y a n

Dağ başından aşan bir çobandan,

Yar elin sevdiyin sordum, gəldim;

Min nəfər gözlərin arasında

Öz yarımı gördüm, gəldim.

Qara gözlərə, şirin sözlərə,

Gülər üzlərə uymaq olmaz.

Qara gözlərdən, şirin sözlərdən,

Gülər üzlərdən doymaq olmaz.

Sonuncu bənd hamı tərəfindən təkrar olunur.

T o ğ r u l. Biz bu gün Azərbaycan əməkçilərinə, Zaqafqaziya və bütün Sovetlər Ittifaqı əməkçilərinə birinci rayon elektrik stansiyası veririk. Yoldaş Imamyar, barıda adam var?

İ m a m y a r. Həri ya, həri ya... qardaşoğlu, bəs necə?

T o ğ r u l. Mən bütün mənimlə işləyən işçi və kəndlilərə, inşaatçı, injener və texniklərə, bizi təbrik edən təşkilatların nümayəndələrinə təşəkkür edirəm.

H a m ı. Ura... Ura...

N ü s r ə t. Yoldaşlar! Rəsmi hissəmiz qurtardı. Bizim sözümüz işimizdir. Hərçənd mən özüm də əvvəl günlər quruluşumuzdan qorxurdum, sonradan mərkəzə çağırıb anlatdılar, lakin bu günkü qələbəmiz sübut eləyir ki, bizim üçün mümkün olmayan şey yoxdur. Biz bir itirmişik, yüz qazanmışıq... Hələ bu günkü məclisimizə baxın: Dünən kişilərin təpiyi altında yaşayan qadınlar, bu gün bizimlə azad bir qadın kimi çiyin-çiyinə işləyir, çalışır, oxuyur, oynayır, gülürlər...

Ş ə r ə b a n ı. Bəs nədəndir bu qolçomaq oğlu qolçomaq məni işlədir, dəstimar eləyir, harama gəldi vurur, heç kəs danışmır?

Ə m i r q u l u. Qolçomaq sənin atandır. Yekə qolçomağı burada qoyub, mənim yaxama yapışmısan.

N ü s r ə t. Toğrul demişkən o, sinfi mübarizəni bir az saxla, sonar apararsan. Demək sabahdan yeni stansiyamız köhnə çıraqlı kəndimizi elektrik işığı ilə bəzəyəcəkdir. Bu bizim işimiz və sözümüzdür. Mən raykom adından bütün burada çalışan işçilərə, xüsusilə böyük əmək çəkən Toğrul yoldaşa və kəndimizin aktiv kolxozçusu olan İmamyar yoldaşa təşəkkür edirəm.

T ü r b ə t, T o ğ r u l. Imamyar hamıdan çox işləmişdir.

Ə m i r q u l u. Vay, ürəyim yandı, mənə bir kasa ayran verin!

İ m a m y a r. Mən öz hökumətimiz üçün, öz partiyamız üçün, hərçənd mən partiyaçı deyiləm...

Ə m i r q u l u. Sən harada aş, orada başsan də.

İ m a m y a r. Öz partiyamız üçün kolxoz yolunda, hər bir işdə candan-başdan keçməyə hazıram. Qoy mən ac olum, yalavac olum, təki işimiz yerisin.

N ü s r ə t. Sağ ol! Yoldaşlar, mən o biri yoldaşların yanına gedirəm, daha Həsən yoldaş buradadır.

H ə s ə n. Binaən-əleyh və məmafi, bir kənd soveti katibi kimi, bəndəniz idarə edəcəkdir.

Ə m i r q u l u. Bircə mən bunun mafiyəsini başa düşmədim axı.

H ə s ə n. Arqardaş, siz həmişə mənim sözlərimi sui təfəhhümə uğradırsınız və sizin sui-təfəhhümünüz məni sui-təzənnümə düşürür.

Ə m i r q u l u. Itəm, əgər bir kəlmə başa duşdümsə... Belə qırıldat ki, bu xalq da bir şey başa düşsün də...

H ə s ə n. Məmafi... çalan çalsın, oynayan oynasın, əlbəttə ki, ayrıayrı...

T o ğ r u l. Mən təklif edirəm: yastıbalaban çalsın, Əmirqulu dayı da bir-iki ağız oxusun.

Ə m i r q u l u (oxuyur).

İşıq çıxardaram çayın selindən,

Pambıq əkərəm, ipək çıxar telindən.

Ancaq qurtarın məni bu zındıq qızının əlindən,

Əl verirsən, təpik atır,

Can deyirsən, yan deyir...

Minnətim yox bəydən, sultandan, xandan,

Zalım qızı əl çəkməyir yaxamdan,

Gündə bir yorğanlıq yırtır çuxamdan.

Dindirirsən, tuman deyir,

Dindirmirsən qan deyir...

Oxlov qapdın, dinmədim,

Kösöv qapdın, dinmədim...