QAZAN BƏYİN OĞLU URUZUN DUSTAQ OLMASI
Sağ yanında qarındaşı Qaragünə oturmuşdu. Sol yanında xan dayısı Aruz qoca oturmuşdu. Salur Qazan sağına baxdı, Qas-qas güldü, soluna baxdı, Çox sevindi, qarşısına baxdı, Oğlancığı Uruzu gördü, Əlin çalıb ağlar oldu. Babasının bu işindən Bəy igit xoşlanmadı, Yaxın gəldi dizə çökdü Babasını çağırıban belə dedi: – Ünüm anla, sözüm dinlə, ağam Qazan! Sağına baxdın qas-qas güldün, Soluna baxdın çox sevindin, Qarşına baxdın məni gördün Ağlar oldun, səbəb nədir? Degil mənə, qara başım Qurban olsun babam sənə! Deməz olsan qalxıbanı Mən yerimdən duraram, Qara gözlü igitlərim Boyuma alaram, qalın Abxaz Ellərinə mən vararam, Altun xaça əl basaram, Pilon giyən keşişin Əlini öpərəm, kafər qızın Mən alaram, daxı sənin Üzərinə mən gəlmərəm. Ağlamağının səbəbini Degil mənə, qara başım Qurban olsun ağam sənə!
Salur Qazan qızardı, Oğlanın üzünə baxdı, Çağırıban söyləmiş, Görək Qazan nə söyləmiş: – Bəri gəlgil, qulunum oğul, Sağım ələ baxdığımda Qarındaşım Qaragünəni Durar gördüm, baş kəsibdir, Qan tökübdür çöndü alıb, Ad Qazanıb. Solum ələ Baxdığımda Aruzu gördüm. Baş kəsibdir, qan tökübdür, Çöndü alıb, ad qazanıb. Qarşım ələ baxdığımda Səni gördüm. Onaltı yaş Yaşlamısan, bir gün ola Düşəm öləm, sən qalasan, Yay çəkmədin, ox atmadın, Baş kəsmədin, qan tökmədin, Qanlı Oğuz ellərində Çöndü almadın. Yarınkı gün Zəman dönüb sən qalasan, Tacım-taxtım, ola, sənə Verməyələr, bunu andım, Ağlar oldum, oğul! – Dedi. Uruz burada söyləmiş, Görək, xanım nə söyləmiş: – A bəy baba, dəvə boyda, Böyümüşsən, köşək qədər, Ağlın yoxdur. Təpə qədər, Böyümüşsən, darı qədər Beynin yoxdur. Söylə görüm, Bir hünəri oğul atadan öyrənir, Yoxsa, atalar oğuldan? Söylə, haçan sən məni alıb Kafərlərin sərhəddinə çıxardın, Qılınc çalıb başlar kəsdin? Söylə, səndən nə gördüm ki, Nə öyrənəm? Qazan əlin ələ çalıb Qas-qas güldü, belə dedi: – A ərənlər, oğlum Uruz Xub söylədi, şəkər yedi. Sizlər yeyin-için, Söhbət izi dağıtmayın, Mən bu oğlanı götürüm Ova gedim, yeddi günlük Azuqə ilə yola çıxım, Ox atdığım, qılınc çalıb Baş kəsdiyim yerləri ona Göstərim. Qanlı kafər Sərhəddinə – Cızıqlara, Ağılğana[1], Göycə dağa Alıb çıxım, sonra oğlana Gərək olar, bəylər.– Dedi. Qonur atını çəkdirdi Bütün mindi. Üç yüz Mürəssə donlu ər boyuna aldı. Uruz isə ala gözlü Qırx igidin yanına salıb Qazan oğlunu götürdü. Qara dağlar üzərinə Ova çıxdı, ov ovladı, Quş quşladı, sığın, keyik Vurub yığdı, əlvan güllü Göy çəmənə çadır tikdi, Bir neçə gün bəylər ilə Yedi, içdi.
Sən demə ki, Başıaçıq Tatyanın qalasından[2], Ağısqa qalasından Kafərin casusları Bunu görüb təkura gəldi, Belə dedi: – Nə durmusan, İtini ulatmayan, pişiyini movuldatmayan Alplar başı Qazan, Oğlu ilə sərxoş olub Yatır! – Dedi. Onaltı min qaradonlu Kafər mindi. Qazan Xanın Üzərinə ilğar yetdi. Baxıb böyük toz gördülər, Kimi keyik tozu sandı, Kimi baxdı yağı sandı, Qazan baxdı: – Keyik olsa,
|