TƏPƏGÖZ
Bir tükün də kəsənmədi. Qarğı cida oynadanlar Süngü saçdı, dələnmədi. Qatı yaylı ox atanlar Ox atdılar, kar kəsmədi. Alp ərənlər sərkərdəsi Qazan xana zərbə vurdu. Qaragünə pəhləvanı Şəhid etdi. Bığı qanlı Bəyduz Əmən Qarşısında zəbun oldu. Ağ saqqallı xan babava Qan qusdurdu. Qarındaşın Qıyan Səlcuq Qabağında ödün qusdu. Bütün Oğuz bəylərinin Kimisini zəbun edib, Kimisini şəhid etdi. Oğuz eli yeddi kərə Hürkdü qaçdı, Qoymaz oldu. Hər gününə İki adam, beş yüz qoyun Kəsim dedi, kəsdi aldı. Yapaqlı bəy, Yüklü qoca Getdi, ona aşpaz oldu. Dörd oğullu birin verdi, Üçü qaldı. Üç oğullu birin verdi, Cütü qaldı. Cüt oğlumun birin yemiş, Biri qalmış. Onu daha istəyirlər, Yenə növbət mənə çatmış. Canım oğul, mədəd səndən! Xan Busatın qara gözü Yaşla doldu. Qardaş, – deyə, ellər, – deyə, Söy söyləmiş, nələr demiş:
– Düzlərdə tikilən otaqlarıvı O zalim yaxdırıb, yaxdırsın, qardaş! Şahbaz atlarıvı sər tövləsindən O zalım seçdirib, seçdirsin, qardaş!
Əsrək dəvələri qatarlarından O zalım ayırıb, ayırsın, qardaş! Sürü-sürü ağca qoyunlarıvı, O zalım qırdırıb, qırdırsın, qardaş!
Sevib gətirdiyin gəlini səndən O zalım ayırıb, ayırsın, qardaş! Ağsaqqal babamı “Oğul, vay!” – deyə, O zalım buzladıb, buzlatsın, qardaş!
Ağ üzlü qarıcıq xatın anamı O zalim sızladıb, sızlatsın, qardaş!
Yenə demiş: – Qaranquluq gözlərimin aydını, Axıntılı sularımın daşqını, Qarşı yatan Qara dağım yoxuşu, Sarsılmaz dizimin taqəti qardaş!
Qardaşımı əldən verdim! – Deyə, Basat Çox ağladı, zarlıq qıldı. Xatına bir əsir verdi, – Get, oğluvu qurtar! – dedi. Xatın qaçıb Xan Uruza xəbər verdi: – Nə durubsan, oğlun gəldi. Uruz Qoca çox sevindi Bəylər ilən Oğlanına qarşı gəldi. Aslan Basat Atasının əlin öpdü. Üzləşdilər, ağlaşdılar, Anasının çadırına Varıb getdi. Qarı ana oğlancığın Qarşıladı. Çox ağladı, Alnın öpdü, qucaqladı.
Xan Basatın gəlişilə Bir də elə fərəh gəldi. Yemək oldu, içmək oldu. Basat aydır: – Bəylər, qardaş qanı – deyə, Təpəgözlə hesablaşmaq İstəyirəm. Nə deyirsiz? Qazan burda söy söyləmiş, Xan Basata nələr demiş:
– Nə qara əvrəndən doğdu Təpəgöz, Ərşi dolandırdım, ala bilmədim. Qara qaplanlardan qopdu Təpəgöz, Dağlar dolandırdım, ala bilmədim. Qoğan aslanlardan oldu Təpəgöz, Ormanlarda qovdum, sala bilmədim.
Yenə demiş: – Yüz də igid olsan, yüz də mərd olsan, İnanma çatasan Qazana, Basat! Ağsaqqal babavı, xatın anavı Sızladıb gətirmə amana, Basat!
Xan Qazanm cavabında Aslan Basat: – Gedəm, – deyir, – hökmən gərək! Uruz Qoca ağlayıban: – Canım Basat, kərəm eylə, Ocağımı sönük etmə! Oğul, getmə!
Qorxutmalar, Nər aslanı qorxutmadı: – Ağ saqqallı, əziz baba, Gedəm gərək! – Deyə, qalxıb,
|