|
ULAŞ OĞLU XAN QAZAN
Çəkdi, bütün örkənləri Qırdı, tökdü. Durdu oturdu, Əlini-əlinə çalıb Qas-qas güldü.
Kafər aydır: – Nə gülürsən? – Mərə, kafər arabanı Beşik sanıb, sizi isə Girdə-yumru tayam sandım. Qazan xanı gətirdilər, Tumanın qalası içrə Bir quyuya buraxdılar. O quyunun ağzına da Dərman daşı çevirdilər, Yeməyini, içməyini Daşcığazın dəliyindən Verirdilər. Günlər ötdü, zaman keçdi, Bir gün təkurun ovrəti Fikrə düşdü: – Gedim, görüm Bu Qazan necə kişidir, Adamlara qan qusdurur. Xatun gəlir zindanın ağzında Durur və çağırır: – Hey, Qazan bəy, Nədir halın, diriligin, Yer altdamı xoşdur, Yoxsa, yer üstəmi? Söylə görək nə yeyirsən, Nə içirsən, nə minirsən? Qazan aydır: – Heç pis deyil, Ölülərə aş verəndə Əllərindən alıb içirəm. Ölülərin tənbəlini Yedəkləyib yorğalarına minirəm.
Təkurun arvadı aydır: – Qazan, dinin xatirinə, Yeddi yaşlı kiçik bir Qızım ölmüş, kərəm elə, Ona minmə!
Qazan aydır: – Ölülərin Arasında ondan yorğa Kimsə yoxdur, həmişə ona minirəm. Ovrət aydır: – Vay olsun! Sənin əlindən nə yer üzündə Dirimiz, nə yer altında Ölümüz qurtulurmuş. Gəlib təkura söyləyir: – Kərəm elə, o tatarı Gəl quyudan çıxargilən, Qızcığazın belin üzər. Yer altında qızcığaza Minər imiş, qalanları Cəm edərmiş. Ölülərə Verdigimiz aşı hələ, Əllərindən çəkib alıb Yeyərimiş. Bu qadadan Nə ölümüz, nə dirimiz Qurtarmazmış. Dinin üçün, Gəl, o əri bu quyudan çıxar!
Təkur bəylərin cəm edib Belə aydır: – Gəlin, gedin Qazan bəyi quyusundan Çıxarınız, gətiriniz, Bizi öysün, oğuzlardan Üz çevirsin, ondan sonra Şərt eləsin, bizim elə Yağılığa da gəlməsin! Varıb gedib Qazan xanı Quyusundan çıxardılar, Gətirdilər ayıtdılar: – And iç, bizim elimizə Yağılığa gəlməyəsən. Həm bizi öy, oğuzlardan Üz döndərgil, ondan səni Buraxarıq, qoy getgilən! Qazan aydır: – Vallah, billah, Doğru yolu görərikən, Əyri yola getdigim yox! Ayıtdılar: – Vallah, Qazan İyi and içdi. İndi Qazan gəl bizi öy, Qazan aydır: – Mən yer üstə Adam öyməm. Siz mənə bir Adam verin, onu minim, Sonra dönüm sizi öyüm!
Bir kafər, gətirdilər, O kafərin arxasına Yəhər qoyub ağzına üyən Vurdular. Salur Qazan Sıçradı kafərə mindi, Qabırqasın sıxışdırdı, Kürəgini qovuşdurdu. Üyəni çəkdi, ağzın qırdı. Kafər öldü yerə düşdü, Qazan üzərinə çökdü: – Mərə, kafər qopuz verin, Sizi öyüm. Gedib qopuz Gətirdilər. Ələ aldı, Görəlim, xan, nə söyləmiş: – Min-min ərdən yağı gördüm, Gördümsə də öyünmədim. İgirmi min ər yağı gördüm, Gördümsə də yilənmədim. Otuz min ər yağı gördüm, Gördümsə də ona saydım. Qırx min ər yağı gördüm, Gördümsə də qıya baxdım. Əlli min ər yağı gördüm, Gördümsə də əl vermədim. Altmış min ər yağı gördüm, Gördümsə də aytışmadım. Səksən min ər yağı gördüm, Gördümsə də səksənmədim. Doxsan min ər yağı gördüm, Gördümsə də donanmadım. Yüz min ər yağı gördüm,
|