QAZILIQ QOCA OĞLU YEGNƏK
Yeni avadanlıq qurulmaq üçün.
İştə ummaqlıqdan doğur hər küsü, Məhəbbət olmasa, küdurət olmaz. Silinir, durulur könül güzgüsü. Ayrılıq olmasa, vəslət doğrulmaz.
* * * Yaranlar hey… Xan oğlu Xan Bayandır, Bir gün yerdən durmuş idi, Ağ evlərin qara yerin Üzərində qurmuş idi. Ala seyvan göy üzünə Aşınmışdı, Min bir yerdə ipək xalça Döşənmişdi. İç Oğuzun ərənləri Söhbətinə yığılmışdı, Yemə-içmə başlanmışdı.
Qazılıq Qoca deyərlər, Bir kişi vardı, xanlar xanı Bayandırın vəziri idi. Al şərabın itisindən Qantarıban başı qızdı, Qaba dizi üstə çökdü, Xanlar xanı Bayındırdan Axın üçün izn istədi. Bayındır xan dəstur verdi: – Hər bir yana istəsən var! Qazılıq Qoca hər bir işə Girib-çıxmış, işdə pişmiş, Bacarıqlı, təcrübəli, İşə yarar adam idi. Bütün yarar qocaların Yanına salıb Yadağ ilə, yarağ ilə Yola girdi. Dağlar aşdı, çaylar keçdi, Dərə-təpə yollar yürütdü, Ta günlərin bir günündə Qara dəniz sahilində “Düzmurd” adlı bir qalaya Gəldi, çatdı, ora qondu. Sən demə ki, o qalanın Arşın oğlu Dirək adlı Təkuru var. O təkurun Altmış arşın qamətidir. Altmış batman gürz salar Qatı, möhkəm yay çəkərdi. Qazılıq Qoca çatar-çatmaz Təbilləri çaldıraraq Cəngə girdi. Dirək təkur, qalasından Dışara çıxıb, meydan açdı, Ər dilədi. Qazılıq Qoca onu görcək Yel tək yetdi, Yeləm kimi yapışaraq O kafərin ənsəsinə Qılınc çaldı, zərrə qədər Kəsənmədi. Dirək təkur növbət tapıb, Altmış batman gürzu ilə Qazılıq Qoca təpəsindən aşağıya Tutub çaldı. Dünya başına Dar gəldi. Alca qanı Düdük kimi şoruldadı. Qoca bəyi qarmalayıb Qala içrə apardılar. Bunu görən igidləri, Üz çevirib qaçdılar. Qazlıq Qoca on altı il Dirək təkur qalasında Dustaq oldu. Sonra, Əmən deyərlərdi, altı kərə O hasara hücum edib alanmadı. Məgər, dostlar, Qazlıq Qoca Tutulanda Yegnək adlı Bir yaşında oğlu vardı. Zaman keçdi on beş yaşa Gəlib çatdı. Cılasın bir İgid oldu. Babasın Öldü bilirdi, yasaq edib Tutulduğun oğlandan Gizlədirdilər. Məgər günlərin birində Bəylər ilən qonuşarkən, Qaragünə oğlu ilə Uyuşmayıb sözləşdilər Budağ aydır: – Burda nədən Yalan yerə öyünürsən, Hünərin var, ər dilərsən, Get, babanı qurtargilən. On altı ildir dustaqdadır. Yegnək bunu eşidincə Ürəyi yerindən oynadı, Qaraca bağrı sarsıldı. Bayındır xan huzuruna Varıb gəldi, ağ üzünü Yerə qoyub belə dedi: – Alan sabah səfa yerdə Tikiləndə, ağ ban evli, Ətləs ilə yapılanda, Göy seyvanlı, tavla-tavla Çəkiləndə şahbaz atlı, Çağırıban dad verəndə, Bol çavuşlu, yayxananda, Yağ tökülən bol nemətli, Qalmış igid arxası, Bizə miskin umudu, Türküstanın dirəgi, Tülü quşun yavrusu, Qaraçuğun qaplanı, Amit soyunun aslanı, Dövlətli xan, mədəd səndən! Mənə ləşkər verib Babamın dustaq olduğu O qalaya göndər məni!
|