-  Ağa razı olarmı?

- Məncə razı olar, deyilmi, ağayi Fridun?

Fridun aşağıdakı mənanı ifadə edən bir beytlə cavab verdi:

- Dostlara qurban getməyən baş, çiyinin üstündə ağır bir yükdür.

Şəmsiyyə gülümsədi.

- Oh, nə gözəldir. Sabahdan saat ondan on ikiyə qədər sizi gözləyəcəyəm. Bu il necə olsa gərək mütəvəssitəni* qurtarmaqda mənə kömək edəsiniz, - dedi və sərtibdən ünvanını yazmaq üçün kağız, mürəkkəb istədi.

Sərtib dörd barmaq boyda balaca bloknotu və özüyazan qələmi ona uzatdı. Qız ünvanını yazıb Friduna verdi. Çaydan sonra sərtib Fridunu qapıya qədər ötürdü.

- Başqalarını öyrət, amma özün də oxumağı unutma ha, - deyib əlini sıxdı.

***

Fəridə və ana Fridunu sevinclə qarşıladılar. O gələndə ana böyük işıqlı otaqda bardaş quraraq, cəhrə əyirirdi. Fəridə isə başladığı yun köynəyi toxumaqda idi. Onu görən kimi hər ikisi işi bir kənara atdı. Fəridə samovara od salmağa başladı. Ana, köhnə dəmir sandığı açıb, bir torba çıxartdı. Qənddanı doldurub, torbanı yenə sandığa qoydu. Ağzını qıfılladı. Fridun zarafatla:

- Ay ana, qəndi sandıqda gizlədirsən? - dedi.

- Nə edim, ay bala, deyirlər dava olacaq, qənd-zad tapılmayacaq. Ona görə bir az yığıb gizlətmişəm. Sənin kimi əziz qonaq gələndə çıxardıram.

Fəridə samovara od salıb, içəri gəldi. Fridunun “hə, necə oldu” sualına tez-tez və ağızdolusu danışa-danışa cavab verdi:

- Qoynumda gizlədib, çıxdım bazara. Birini bir misqal zəncəfil alıb əllaf dükanında qoydum, o birisini bir çüt corab soruşub, orada qoydum, amma corablar nə corablar idi, şüşə kimi işıldayırdı. Üçuncüsünü parça dükanına saldım Birini göz-göz eləyib, bir evin qapısına yapışdırdım. Qayıdanda gördüm on beş-iyirmi adam bir-birini basa-basa oxuyur. Dedim “oxuyun, bəlkə haqqın yolunu tapasınız”. Yəni Fridun qardaş, bununla dünya düzələcək deyirsən?

Fridun gülümsədi:

- Yox, Fəridə, dünyanı elə xaraba qoymayıblar ki, belə şeylərlə düzəlsin. Lakin onlar, insanlara dünyanı düzəltmək lazım və mümkün olduğunu başa salacaqdır.

 Ana sözə qarışdı:

- Deməli hələ yol uzundur. Bizim xoş günə çıxmağımıza çox qalır?

- Tələsmə, ana, tələsmə. Yol nə qədər uzun olsa da insanlar onun çoxunu keçmişlər.

- Heç mən də tələsmirəm, ay bala... Canın sağ olsun, nə vaxt olar, olar. Özüm üçün deyiləm. Mənim bir ayağım burda, biri gordadır. Mən bu qızın fikrini eləyirəm. O ayaqyalın, başıaçıq uşaqlar üçün deyirəm. Deyirəm tez olsun ki, yazıqlar nə qədər cavandırlar, bir xoş gün görsünlər. Yoxsa mən acından öldüm, toxundan öldüm, təfavütü yoxdur.

Şəhərin hər tərəfində yayılmış bu yüz vərəqə, minlərlə ürəklərdə beləcə sevinc yaratmışdı. Onları, bir anlığa da olsa, həqiqət işığı ilə işıqlandırmışdı. İnsanlar bir ümidlə yaşamağa başlamışdılar. İlk addımın bu nəticəsi Fridunun qəlbini yeni və daha geniş fəaliyyət həvəsilə doldururdu...