A
Ab – Su
Aba – Atalar
Abidi-əsnam – Bütpərəst
Afitab – Günəş
Ahən – Dəmir
Al – 1. Qırmızı, 2. Nəsil, 3. Hiylə
Am – Cəmiyyət
Amac – Hədəf
Ariz – Üz
Assi – Xeyir
Aşina – Tanış, dost
Aşüftə – Dağınıq, həyəcanlı
Ayıtmaq – Demək, söyləmək
Ayruq – Ayrı
B
Bab – Qapı
Bad – Külək
Bak – Qorxu
Bala – Hündür, uca
Başəd – Olsun ki…
Beytül-həram – Hərəm evi –Kəbə mənasında
Besyar – Çox
Beyza – Ağ, bəyaz
Bə’d – Sonra
Bədxu – Pis xasiyyətli
Bədri-müəmməm – Əmmaməli ay
Bəğayət – Çox
Bəhr – Dəniz
Bəxil – Paxıl, xəsis
Bəid – Uzaq
Bəqa – Baqilik
Bən – Xal
Bərg – Yarpaq
Bərgüzidə – Seçilmiş
Bərq – Ildırım, parıltı
Bəstə – Bağlı
Bəyyinat – Sübutlar
Bəzm – Məclisə
Bibədəl – Əvəzsiz
Bibər – Barsız
Bidad – Zülm
Bimar – Xəstə
Bina – Gözlü
Bistü-həşt – Iyirmi səkkiz
Bişümar – Saysız-hesabsız
Bulmaq – 1. Olmaq. 2. Tapmaq
Bülənd – Uca
Bürhan – Dəlil, sübut
Bürqə – Niqab, örtük
Büryan – Yanmış
C
Ca – Yer
Camə – Paltar
Cami-müsəffa – Saf şərab
Canəvər – Heyvan
Cavid – Əbədi
Cə’d – Qıvrım (saçda)
Cəhl – Cahillik
Cəmil – Gözəl
Cərəs – Zınqırov
Cifeyi-murdar – Murdar leş
Cizginmək – Fırlanmaq, dolanmaq
Cövşən – Zireh
Cud – Səxavət
Cuyəndə – Axtaran
Cüda – Ayrı
Cüllab – Şərbət
Ç
Çah – Quyu
Çakər – Nökər
Çar ənasir – Dörd unsur (torpaq, hava, su, od)
Çeşm – Göz
Çeşməyi-heyvan – Dirilik bulağı
Çələb – Tanrı
Çəndan – O qədər
Çəri – Qoşun
D
Dam – Tələ
Damən – Ətək
Damu – Cəhənnəm
Dana – Bilici
Danla – Sabah
Dapu – Xidmət, qulluq
Dar – Ev
Daru – Dərman
Darül-qürur – Qürur evi –Bu dünya mənasında
Das – Oraq
Deyr – Monastır, hücrə
Dəgmə – Nadan
Dəğəl – Fırıldaq
Dəhan – Ağız
Dəndan – Diş
Dəni – Alçaq
Dərban – Qapıçı
Dəyyar – Sakin
Dışrə – Çölə, xaricə
Didar – Görüş
Didə – Göz
Dil – Ürək
Dilfirib – Ürəkaldadan
Diltəşnə – Ürəyiyanan
Dimağ – Kəllə, beyin
Diraz – Uzun
Diriğ – Heyif, əfsus
Dud – Tüstü
Duxan – Tüstü
Dun – Alçaq
Dur – Uzaq
Duş – Yuxu
Duzəx – Cəhənnəm
Dürc – Mücrü
Düşvar – Çətin
E
Eyd – Bayram
Eyn – Göz
Eynəl-yəqin – Yəqin etmənin 2-ci (görmə) mərhələsi
Eyü – Yaxşı
Ə
Əbd – Qul
Əbhər – Şah damar
Əbr – Bulud
Əbru – Qaş
Əbsəm – Lal
Ədu – Düşmən
Ədvar – Dövrlər
Əhvəl – Çəpgöz, əyrigöz
Əhya qılmaq – Diriltmək
Əhmər – Qırmızı
Əxtər – Ulduz
Əksi – Nöqsan
Əqfas – Qəfəslər
Əlfaz – Sözlər
Ə’ma – Korluq
Əmvac – Dalğalar
Əmmarə – Əmr edən
Ənaniyyət – Eqoizm, mənəmmənəmlik
Ənar – Nar
Ənbərəfşan – Ənbər saçan
Ənbiya – Peyğəmbərlər
Əncüm – Ulduzlar
Əndək – Az
Əndər – Içində
Əndişə – Fikir
Ənduh – Qüssə
Əngur – Üzüm
Əngüşt – Barmaq
Ənis – Dost
Ənkərəl-əsvat – Qulaqbatıran, ətürpərdən (səs)
Ənvar – Nurlar
Ər – Əgər
Ərə – Mişar
Ərğəvan – Ərğəvan (al qırmızı rəngli gül)
Ərvah – Ruhlar
Ərz – Yer
Əsbab – Səbəblər
Əsəl – Bal
Əsma – Adlar
Əsrar – Sirlər
Əsrük – Sərxoş
Əşcar – Ağaclar
Əşk – Göz yaşı
Əşkal – Çətin
Əyağ – Badə
Əyyar – Zirək, hiyləgər
Əzimət – Səfər
F
Fanus – Fənər
Fariğ – Boş, qayğısız
Fəqir – Yoxsul
Fərda – Sabah
Fərxəndə – Xoşbəxt
Firdövs – Cənnət
Firiştə – Mələk
Fiz-zülmətil-məmat – Ölüm qaranlığında
G
Geysu – Saç
Gənc – Xəzinə
Gərm – İsti
Gəz – Uzunluq ölçüsü; Dəfə
Gireh – Düyün
Giryan – Ağlar
Giti – Dünya
Giyah – Ot
Gunə – Bu cür
Guş qılmaq – Eşitmək
Guşimal – Qulaq burması
Güftar – Danışıq
Gülzari-cinan – Cənnət gülzarı
Güm etmək – İtirmək
Gümrah – Yolunu azmış
Güvah – Şahid
Güzidə – Seçilmiş
Ğ
Ğəbğəb – Buxaq
Ğəni – Varlı, zəngin
Ğərib – Yaxın
H
Hadi – Düz yolla aparan
Haziq – Bilici, təcrübəli
Həbib – Dost, sevgili
Həcci-əkbər – Böyük həcc
Həcər – Daş
Həqbin – Həqiqət görən
Həmul – Kəcavə
Hərgiz – Hələ
Həsud – Həsəd edən
Həzaran – Yüzlərlə
Hidayət – Doğru yolda rəhbərlik
Hirman – Qadağan, rədd cavabı
Hübbülvətən – Vətən sevgisi
Hüdhüd – Şanapipik
X
Xab – Yuxu
Xak – Torpaq
Xar – Tikan
Xasir – Uduzan, zərər çəkən
Xatəm – Möhür, möhürlü üzük; Son
Xeyrül-bəşər – Ən yaxşı insan (Məhəmməd peyğəmbər)
Xəmr – Şərab
Xər – Uzunqulaq
Xirqə – Zahidlərin geydiyi qaba paltar
Xoşnud – Razı, şən
Xub – Yaxşı
Xun – Qan
Xurşid – Günəş
Xücəstə – Yetkin, ağıllı
Xüld – Əbədiyyət, ölməzlik
Xüsran – Ziyan, ölüm
İ
İxlas – Səmimilik
İxtitam – Tamamlanma, yekun
İllət – Səbəb, xəstəlik
İmruz – Bu gün
İrişmək – Çatmaq
İstifham – Sual, xahiş
İstiva – Ekvator xətti
İşbah – Oxşarlar
İştiyaq – Həvəs
İttisal – Birləşmə, qovuşma
K
Kah – Saman
Kar – İş
Kəbənək – Yapıncı
Kəlamüllah – Allah sözü
Kəlb – İt
Kəm – Az
Kəndu – Özü
Kənz – Xəzinə
Kəzzab – Yalançı
Kibr – Lovğalıq, təkəbbür
Kibriya – Böyüklük, əzəmət
Kilab – İtlər
Kilk – Qələm
Kisvət – Paltar
Kişvər – Ölkə
Kövkəb – Ulduz
Kuh – Dağ
Kuşiş – Səy, çalışmaq
Külah – Papaq
Künfəkan – Kainat
Künyə – Ləqəb
Küstaq – Sırtıq, cəsarətli
Q
Qaim – Möhkəm
Qanğı – Hansı
Qasir – Sayğısız, zəif
Qate’ – Qəti, mübahisəedilməz
Qeyd – Məhdudiyyət, maneə
Qəhr – Qəzəb
Qəllaş – Fırıldaqçı
Qəmər – Ay
Qəncərü – Necə
Qət’ etmək – Kəsmək
Qəza – Yemək
Qissə – Hekayət, nağıl
Qiyas – Müqayisə, bənzərlik
Qiyməti-ərzan – Baha qiymət
Qo – Qoy
Qövl – Qohum
Qubar – Toz
Qutlu – Xoşbəxt
Qürs – Disk, dairə
L
La – Yox
Lacərəm – Istər-istəməz; Əlbəttə;Buna görə
Laf – Cəfəngiyyat
Laməkan – Məkansız
Laşə – Leş
Laübali – Qayğısız
Layəmut – Ölməz
Layəzal – Ölməz, əbədi
Leyl – Gecə
Ləb – Dodaq
Ləbən – Süd
Ləhvü lə’b – Pozğunluq
Ləmyəzəl – Əbədi, ölməz
Ləşkər – Qoşun
Lisan – Dil
Lö’löi-şəhvar – Şaha layiq inci
M
Ma – Su
Mahi – Balıq
Manəndi-cəllad – Cəllad kimi
Mar – İlan
Mazi – Keçmiş
Meyfüruş – Meysatan
Məani – Mə’nalar
Məbdə’ – Başlanğıc
Məcruh – Yaralı
Məgəs – Milçək; Arı
Məhcub – Utancaq, təvazökar
Məhcur – Ayrılmış, tərk edilmiş
Məxmur – Sərxoş, xumar
Məxzən – Xəzinələr
Məkkarə – Məkrli qadın
Məqdur – Qüvvəçatan, qaçılmaz
Məqhur – Qəhr edilmiş
Məlamət – Danlaq
Məlik – Padşah
Məmat – Ölüm
Mə’mur – Düzəldilmiş, təmir edilmiş
Mən’ etmək – Çəkindirmək
Mərdüm – Xalq
Mərəz – Xəstəlik
Mərg – Ölüm
Mərkəb – Minik heyvanı
Məsrur – Şad
Məstur – Gizli
Mətlə’ – Günəşin doğduğu yer; Başlanğıc
Mə’va – Məskən, sığınacaq
Midad – Qələm
Miftah – Açar
Mir – Ağa
Mir’at – Güzgü
Misbah – Çıraq, şamdan
Miyan – Orta, ara
Möhtəmil – Ehtimal edilən
Möhtəsib – Möhtəsib (şəriət işlərinə baxan məmur)
Mövc – Dalğa
Mu – Saç, tük
Munis – Yaxın dost
Murçə – Qarışqa
Mübəssir – Uzaqgörən
Müctəme – Birləşmiş
Müdbər – Bədbəxt, uğursuz
Müəlla – Yüksək, uca
Müəlləq – Asılmış
Müfərrih – Şənləndirən
Müğləq – Aydın olmayan
Müxalif – Düşmən
Müxtərə – Yaradılmış, ixtira edilmiş
Müin – Köməkçi
Müqəyyəd – Bağlanmış, qayğıkeş
Müqim – Sakin
Mülazimət – Qulluq
Müləvvəs – Ləkələnmiş; murdarlanmış
Münadi – Carçı
Münafiq – Yaltaq, qeyri-səmimi; Nifaq salan
Münəvvər – Nurlu
Münəzzəh – Günahsız, təmiz
Münfəil – Pərt olmuş, utanmış
Münkir – Inkar edən
Münzəl – Nazil olmuş, göndərilmiş
Mürdə – Ölü
Mürğ – Quş
Mürsəl – Peyğəmbər
Mürşid – Ruhani rəhbər
Müsəxxər – Fateh
Müsəlləm – Mübahisəedilməz
Müsəvvər – Təsvir edilmiş
Müshəf – Kitab
Müstədam – Uzun, əbədi
Müstəğni – Varlı, zəngin
Müstəhlik – Ödənilmiş; Məhv edilmiş
Müstəqbəl – Gələcək
Müşrik – Bütpərəst
Müştaq – Həvəskar
Mütabiət – Tabelik
Mütəhhir – Təmizləyən
Müttəle’ – Xəbərdar
Müzəyyən – Bəzənmiş
N
Nabaliğ – Yarımçıq, yetkinliyə çatmamış
Naci – Qurtulmuş
Naqisüqul – Kəmağıl
Nam – Ad
Nan – Çörək
Nar – Od
Naseh – Nəsihət verən
Naşüküftə – Açılmamış
Navək – Ox ucu
Netəkim – Necə ki
Nəbat – Bitki
Nəfxə – Nəfəs, meh
Nəfsi-şum – Uğursuz nəfs
Nə’im – Xoşbəxt həyat
Nəməd – Keçə
Nəmək – Duz
Nəng – Həya
Nəsnə – Bir şey
Nigah – Baxış
Niku – Yaxşı
Nim – Yarı
Nisf – Yarı
Niş – Neştər (arıda)
Nişat – Şadlıq
Niyzə – Nə üçün
Nur – İşıq
Nüktə – İncə söz, fikir.
Ö
Övraq – Vərəqlər
P
Payan – Son
Payəndə – Möhkəm, daimi
Peyğam – Məktub
Peykər – Gözəl; Bədən; Ulduz
Pənbə – Pambıq
Pənd – Nəsihət
Pərçəm – Bayraq
Pərhiz etmək – Çəkinmək
Pərtöv – İşıq, parıltı
Pərva – Qorxu
Pəşminə – Yundan toxunmuş
Püxtə – Bişmiş
Pürbəla – Bəlalı
Pürxab – Yuxulu
Pürtab – Qıvrım
Püşt – Arxa
R
Raz – Sirr
Rəhiq – Təmiz şərab
Rəhnüma – Yolgöstərən
Rənc – Əziyyət
Rəzzaq – Ruzi verən (Allah)
Rind – Qayğısız, şən həyat sürən adam
Riştə – Ip, sap
Rizvan – Cənnət
Rövşən – Işıqlı
Rövzə – Bağ
Ru, ruy – Üz
Ruhulqüdüs – Müqəddəs ruh, Cəbrayıl
Ruz – Gün
Rüx – Üz
Rümman – Nar
Rümuz – Rəmzlər
S
Sağər – Badə
Salik – Düz yolla gedən
Sani – İkinci
Sayə – Kölgə
Sayru – Xəstə
Sevda – 1. Öd, 2. Məhəbbət
Seyd – Ov
Səbah – Bulud
Səbur – Səbirli
Səbükbar – Yükü yüngül
Səddəqna – Sidq etdik; Inandıq
Səhl – Çətin
Səxi – Səxavətli
Səid – Xoşbəxt
Səidəxtər – Xoş taleli
Səqim – Xəstə, gücsüz
Səqqa – Sudaşıyan
Səlasil – Zəncirlər
Səlat – Birləşmə, əlaqə; Dua
Səlib – Xaç
Səm’ – Qulaq
Səmək – Balıq
Səng – Daş
Sər – Baş
Sərab – Ilğım
Sərgəştə – Avara, başıpozuq
Sərir – Taxt, yataq
Sərnigun – Çevrilmiş, başıaşağı
Sərzəniş – Danlaq
Səyyiat – Günahlar
Sib – Alma
Sibat – Ordu
Sidrə – Lotos
Sim – Gümüş
Sinək – Milçək
Sitarə – Ulduz
Sivü dü – Otuz iki
Siyam – Orucluq
Sövqənd – And
Sud – Fayda
Suf – Yun, qaba yun parça
Sunmaq – Təqdim etmək
Süfl – Aşağı, bünövrə
Sürəyya – Ulduz bürcləri
Sürx – Qırmızı
Ş
Şahid – Gözəl, sevimli
Şayəd – Bəlkə, yəqin
Şəb – Gecə
Şəcər – Ağac
Şəhd – Bal
Şəhnə – Darğa
Şəqi – Bədbəxt
Şəqq etmək – Şaqqalamaq, bölmək
Şəmim – Xoş ətirli
Şəmmə – Bir az, nəsə
Şəmsüzzüha – Səhər günəşi; parlaq günəş
Şəmşir – Qılınc
Şərabi-nab – Saf şərab
Şərməndə – Utanmış
Şəst – Altmış
Şə’şəə – Parıltı, əzəmət
Şətrənc – Şahmat
Şikəstədil – Ürəyi sınıq
Şir – 1. Süd, 2. Şir
Şirk – Çoxallahlılıq
Şitab etmək – Tələsmək
Şol – O
Şuridə – Qarma-qarışıq, həyəcanlı
Şümar – Say
T
Tabəndə – Parıldayan
Tabiş – Parıltı, istilik
Taət – Din və dünya qaydalarına itaət etmə
Tamat – Boş sözlər, cəfəngiyyat
Tanıq – Şahid
Tarik – Qaranlıq
Teyb – Xoş ətirli
Teyy – Ərzində
Təbdil etmək – Dəyişmək
Təcəlli – Əzəmətli zühur etmə
Təfəhhüs – Soruşma, axtarma
Təfərrüc – Əyləncə
Təhsin – Yaxşılaşdırma, bəyənmə
Təhtüs-səra – O dünya, yer altı
Təqrir – Təsdiq etmək
Tən – Bədən
Tənab – Kəndir
Tərəb – Şadlıq
Təriq – Yol
Təsərrüf – Sərf etmə, dəyişdirmə
Təşbih – Bənzətmə
Təvaf – Kəbənin başına dolanmaq
Təvil – Uzun
Təzvir – Hiylə
Tib – Bax: Teyb
Tiğ – Qılınc
Tilkə – Bu, budur
Timar – Əlac
Tir – Ox
Tö’mə – Yemək
Tövhid – Birlik
Tövq – Halqa, boyunbağı
Türfə – Yeni, əcaib şey
Tüyur – Quşlar
U
Uçmaq – Cənnət
Ufa – Kiçik
Uluğ – Böyük
Ü
Üftadə – Yıxılmış, düşmüş
Üqba – O dünya
Ümm-ül-kitab – Kitabın anası (Quran); Quranın fatihə surəsi
Ümmühat – Analar
Üşşaq – Aşiqlər
V
Vəbal – Çətinlik
Vərd – Qızılgül
Vərtə – Təhlükə
Y
Yarın – Səhər
Yey – Yaxşı
Yədi-beyza – Ağ əl
Yəğma – Qarət
Yəzdan – Allah
Yövmül-hesab – Hesab günü, qiyamət günü
Z
Zağ – Qarğa
Zəban – Dil
Zəhi – Afərin
Zəxm – Yara
Zəmir – Ürək, can
Zənbur – Arı
Zər – Qızıl
Zərd – Sarı
Zərq – Hiylə, yaltaqlıq
Zərraq – Yaltaq, riyakar
Ziba – Gözəl
Zikr – Xatırlama, söyləmə
Zində – Diri
Zişt – Çirkin
Ziya – Parıltı
Zöhd – Asketizm
Zübdə – Qaymaq, cövhər
Zünnar – müsəlman dövlətlərində yaşayan xristianların bağladığı qurşaq